عوامل موثر بر فرسايش پذيري ذاتي خاك در مقابل باد ( مطالعه موردي: دشت تبريز )

Factors affecting of soil inherent wind erodibility (A case study: Dasht-e –Tabriz)

اين تحقيق به منظور بررسي عوامل موثر بر فرسايش پذيري ذاتي خاك در برابر باد در دشت تبريز صورت پذيرفت. بدين منظور 17 نمونه خاك (از 10- 0 سانتي‌متري سطح خاك) بر اساس نوع خانواده خاك‌هاي منطقه دشت تبريز جمع آوري شد. سپس برخي ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي آن‎ها از قبيل pH، EC، بافت ، توزيع اندازه ذرات ثانويه، نسبت سديم جذبي، ميزان آهك و غيره اندازه‌گيري گرديد. همچنين فرسايش‌پذيري ذاتي خاك نيز با استفاده از دستگاه تونل بادي دانشگاه تبريز اندازه‌گيري شد و در نهايت نتايج با استفاده از نرم افزارهاي SPSS (ver.16) و STATISTICA تجزيه و تحليل آماري شد. آناليز همبستگي وجود رابطه معني دار بين ذرات فرسايش‎پذير خاك (درصد ذرات كوچك‌تر از 84/0 ميلي متر) به عنوان مهم‌ترين شاخص فرسايش پذيري ذاتي خاك و درصد رس، شوري، ماده آلي و شاخص‌هاي ساختمان خاك نشان داد. بيشترين همبستگي بين فرسايش‎پذيري ذاتي و شاخص‌هاي ساختمان خاك مشاهده شد

This study was conducted in order to assessment of factors which are influencing soil inherent wind erodibility in Dasht-e –Tabriz. For this reason, 17 soil samples (from 0-10 cm of soil depth) were collected based on soil families. Then some physical and chemical properties of soils such as pH, EC, texture, aggregate size distributions, SAR, CCE were determined. Also soil inherent wind erodibility was measured by University of Tabriz wind tunnel and finally results were analyzed statistically by SPSS (ver.16) and STATISTICA software’s. Correlation analysis showed significant relation between wind erodible fraction (percentage of aggregates 0.84 mm) as the most important soil inherent wind erodibility index, and clay percentage, EC, OM and soil structure indices. The highest significance correlation was observed between the soil inherent wind erodibility and structure indices.