راهكار بهره گيري از حواس غير بصري با هدف ايجاد سرزندگي در فضاي شهري (نمونه موردي: بازار قزوين)

فضاي شهري تجلي گاه حيات مدني شهر و بستر رويدادهاي اجتماعي است،سرزندگي از مهمترين خصيصه يك فضاي شهري پويا و كار آمد ميباشد ارتقا كيفيت و بهبود ساختار آن تاثير بسزايي در درك مردم از محيط و فضاي پيراموني خود دارد.امروزه ايجاد فضاهاي پويا و جذاب و قابل پذيرش از سوي مردم اصلي ترين دغدغه طراحان و برنامه ريزان شهري است.يكي از دلايل عدم موفقيت طرحهاي شهري در تكراري بودن رويه ها(بهره گيري از حواس بصري به عنوان شاخصترين حس براي درك محيط) در ايجاد سرزندگي و دوام(افزايش تعامل و تماس افراد با محيط) در فضاهاي شهري است.اين در حاليست كه ادراك افراد از فضا از طريق مجموعه اي از حواس بصري و غيربصري شكل ميگيرد كه موجب دريافت اطلاعات از محيط و برقراري ارتباط از طريق درگير شدن با محيط،افراد وساختار فضا ميشود.عدم توجه به ابعاد گسترده ادراك انسان،مهجور ماندن حواس غيربصري از ميزان ارتباط افراد با فضا،پذيرش يك فضا از سوي مخاطبان و ميزان سرزندگي آن ميكاهد.در اين نوشتار از حواس غيربصري(لامسه،شنوايي،...)به عنوان ابزاري در جهت ايجاد بستري قدرتمند با هدف درك محيط،پذيرش فضا،ايجاد تعلق به مكان از سوي شهروندان براي زندگي و حضور موثر در فضا بهره گرفته ميشود.بر اين اساس ابتدا به شناسايي حواس غيربصري و نمود خارجي هر يك از حواس در يك فضاي شهري پرداخته ميشود،سپس از طريق مشاهدات ميداني الگوهاي رفتاري- عملكردي افراد(با تاكيد بر ساختار سني و جنسي،زمان و نحوه بهره برداري از فضاو...)بررسي شده و براساس مصاحبه نيمه سازمان يافته و باز(سنجش ميزان ادراك حواس)موارد مورد نظر در ارتباط با حواس غيربصري كه افراد در يك محيط درك كرده اند(خود اگاه يا ناخوداگاه)شناسايي ميشود.با روي هم اندازي اطلاعات به دست آمده ضعفها و نارسايي هاي يك فضاي شهري با توجه به حواس غيربصري مشخص شده و با ارايه راهكارهاي مرتبط با همان حواس تلاش شده است در جهت ايجاد سرزندگي در فضا گام برداشته شود.