برآورد كمي پتانسيل غبارخيزي مناطق تحت تاثير فرسايش بادي داخلي ايران (مطالعه موردي استان كرمان)

An investigation of predicting dust emission rate of wind erosion affected areas of Iran (Case study: Kerman province)

فرسايش بادي يكي از مهمترين مشكلات ايـران و بسياري از نقاط جهان است. كمي سازي فرسايش بادي كشور نشان داد، در عرصهkm2 200896/ 6 مناطق تحت تاثير فرسايش بادي، متوسط تلفات خاك ton/km2.yr1460 براورد شده است. هدف از تحقيق حاضر، كمي سازي انتشار غبار مناطق تحت تاثير فرسايش بادي، با استفاده از اطلاعات براورد فرسايش بادي با مدل تحربي IRIFR1 و اندازه گيري توزيع عمودي ذرات گردوغبار طي رخدادهاي متعدد در منطقه است. بدين منظور استان كرمان كه به عنوان پهناورترين استان كشور از نظر مناطق تحت تاثير است، انتخاب شد. نمودارهاي توزيع ارتفاعي براي هر دسته تله رسوبگير در رخدادهاي مختلف بررسي و سهم ذرات بادرفت در دو بخش خزش- جهش و معلق از رابطه تعيين گرديد. نتايج مشخص نمود، سهم ذرات معلق بادرفت از كل مقدار مواد انتقال يافته اراضي غيرزراعي در دامنه (29-1 درصد) و به طور متوسط در حدود 39/5 ±79/7 درصد متغير است. نتايج نشان مي­دهد مناطق تحت تاثير شهرستانهاي منوجان و راور داراي كمترين پتانسيل غبارخيزي است (ton/km2.yr 11) و پس از محدوده تحت تاثير كوهبنان كه وسعت كمي دارد، مناطق تحت تاثير زرند داراي بيشترين پتانسيل توليد گردوغبار (ton/km2.yr 260-244) مي باشد. اين روش به عنوان روشي ساده براي تعيين غبارخيزي قابل ارائه در مناطقي است كه اطلاعات لازم براي اجراي مدلهاي پيشرفته سنجش غبارخيزي سطوح طبيعي و انسانساخت وجود ندارد.