بررسي تأثير رقابت در بازار محصول بر كيفيت سود صنايع همگن و غير همگن شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

The impact of product market competition on earnings quality homogenous and heterogeneous industries Companies listed on Tehran Stock Exchange

هدف اصلي اين مطالعه تأثير رقابت در بازار محصول بر كيفيت سود صنايع همگن و غير همگن شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از تجزيه‌وتحليل اطلاعات گذشته مي‌باشد. داده‌هاي موردنياز اين مطالعه از اطلاعات مندرج در صورت‌هاي مالي، نرم‌افزارهاي اطلاعات مالي، صورت‌هاي مالي شركت‌ها، سراچه‌هاي سازمان بورس اوراق بهادار تهران و كدال استخراج گرديد و براي تجزيه‌وتحليل آن‌ها از نرم‌افزارهاي Excel، Eviews 9 و SPSS 17 استفاده‌شده است. جهت آزمون اين فرضيه‌ها، نمونه‌اي از ۲۴۵ شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال‌هاي ۱۳۹۵-۱۳۸۶ انتخاب‌شده است. با توجه به نتايج آزمون‌هاي هاسمن و بروش- پاگان و وجود خودهمبستگي سريالي، مدل داده‌هاي تركيبي با اثرات تصادفي انتخاب و براي تخمين از روش تعميم‌يافته داده‌هاي ادغام‌شده PGLM استفاده گرديد. شركت‌هاي نمونه بر مبناي رقابت بازار محصول به دو گروه شركت‌هاي داراي رقابت بازار محصول بالا و شركت‌هاي داراي رقابت بازار محصول پايين تقسيم گرديدند، سپس گروه شركت‌هاي با رقابت محصول بالا به دو گروه شركت‌هاي (متجانس) همگن و شركت‌هاي نامتجانس يا ناهمگن تقسيم گرديدند. براي هر دو گروه مدل‌هاي رگرسيوني برآورد گرديدند. نتايج نشان داد كه هر چه تمركز در بازار محصول بيشتر باشد كيفيت سود كمتر خواهد شد. همچنين يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه ضريب اثر متقابل بين تمركز و همگني مثبت و معنادار است. اين يافته‌ها نشان مي‌دهد كه شركت‌هاي كه در صنايع متمركز اما در محيط همگن ( ) رقابت مي‌كنند نسبت به شركت‌هايي كه در صنايع متمركز و محيط ناهمگن ( ) رقابت مي‌كنند، رقابتي‌تر هستند و نسبت به شركت‌هاي كه در يك محيط ناهمگن رقابت مي‌كنند، سطح كيفيت سود بالاتري دارند.

The main objective of this study is the effect of competition in the product market on the quality of profit of the homogeneous and non-homogeneous industries of the companies accepted in the Tehran Stock Exchange, using the analysis of past information. Data required from this study were extracted from the information contained in the financial statements, financial information software, corporate financial statements, Tehran Stock Exchange and Kodal. Excel, Eviews 9 and SPSS 17 software were used for analyzing them. To test these hypotheses, a sample of 245 companies accepted in the Tehran Stock Exchange during the years 1386-1395 was selected. According to the results of Hasmn and Brahmus-Pagan tests and the existence of serial autocorrelation, the combined data model with random effects was selected and used for estimating the generalized method of merged PGLM data. Sample companies based on product market competition were divided into two groups of companies with high market competition and low market competition companies, then the high-tech companies group were divided into two groups of homogeneous companies and heterogeneous or heterogeneous companies. Regression models were estimated for both groups. The results showed that the higher the focus on the product market, the lower the quality of profit. Also, the findings of this study showed that the coefficient of interaction between concentration and homogeneity is positive and significant. These findings show that companies that compete in a centralized but homogeneous industry ( ) compete with companies that compete in a centralized and heterogeneous ( ) environment, and compete with companies that compete in a heterogeneous environment, the level of profit quality Have a higher rate.