ناپايداري دنيا در نگاه و انديشه‌ي حكيم توس

شاهنامه فردوسي به باور همگان و بي هيچ گمان بزرگ ترين حماسه‌ي زبان فارسي و يكي از فاخرترين حماسه هاي جهاني به شمار مي رود كه چه به لحاظ كمي و چه محتوايي از جايگاهي برجسته در ادبيات جهان برخوردار است. در اهميت اين جايگاه تنها به ذكر اين نكته مي توان بسنده كرد كه شاهنامه را به لحاظ كمي و تعداد ابيات، طولاني ترين حماسه‌ي جهاني دانسته اند كه توسط يك شاعر و در يك دوره‌ي مشخص سروده شده است. براي درك بهتر اين مدعا بايد دانست كه شاهنامه‌ي فردوسي سه برابر طولاني تر از ايلياد هومر و دوازده برابر بزرگ تر ازحماسه ‌ي آلماني نيبلونگن است. محبوبيت شاهنامه‌ي فردوسي در ميان ايرانيان و انيرانيان فارسي زبان بدان گونه است كه هيچ اثر حماسي، پيش يا پس از سرايش آن، چنين پذيرش عامي را تجربه نكرده است. نگارندگان اين جستار در پژوهش حاضر نخست به اشاره، برخي از دلايل محبوبيت و ماندگاري شاهنامه كه ريشه در فرم، ساختار، شيوه هاي داستان پردازي، موضوع و محتواي آن دارد را بر مي شمرند، سپس به يكي از عمده‌ترين دلايل ماندگاري آن كه پرداختن به موتيف جاودانه‌ي ناپايداري جهان است، به طور ويژه مي پردازند. جستار حاضر بر اين نكته تاكيد مي ورزد كه اگر صرفاً پرداختن به موضوع مناسب، دليلي بر ماندگاري كتاب و بقاي نام و آوازه فردوسي مي‌توانست بود، بايد به فردوسي نمي‌رسيد و آوازه پيشينيان او كه بدين كار دست يازيده بودند، جايي براي برنايي چون او نمي گذاشت و علاوه بر آن، متتبعان او كه فراوانند، نتوانستند ذره اي از بزرگي و پيشگامي فردوسي بكاهند. پژوهش حاضر، پژوهشي كاربردي است و داده ها به شيوه¬ي كتاب¬خانه اي گردآوري شده است.