بررسي و شناخت تاثيرشاخص هاي كالبدي و جمعيتي در مديريت خطر پذيري ناشي از زلزله درشهر قم

بيشتر شهرهاي كشورمان يا برروي يك يا چندين گسل شكل گرفته و توسعه يافته اند و يا در نزديكي يك گسل اصلي قرار گرفته اند. اين امر بسياري از سكونتگاه هاي كشورمان را، در معرض لرزه خيزي و آسيب هاي ناشي از آن قرار داده است. وقوع زلزله در شهر بم سرآغاز دوران جديدي در مديريت شهري ايران از منظر مديريت مخاطرات بوده است. به طوري كه علاوه بر نقش مشخصات نسبي مكان سكونتگاهها در ارتباط باگسل ها و يا ديگر عوامل خطرآفرين و بحران ساز، توجه به فرسودگي بافت و تاثير مشخصات كالبدي آن در افزايش خطرات وصدمات ناشي از زلزله در سرلوحه مطالعات مديريت شهري و مديريت بحران ناشي از زلزله قرار گرفت. شهر قم به عنوان يكي از شهرهاي پرجمعيت كشورمان كه در محدوده مركزي و قديمي خود بافت فرسوده اي دارد والبته با موضوع ورود زائران حرم حضرت معصومه و نيز قرارگيري در مسير يكي از مهم ترين راههاي مواصلاتي كشورمان نيز روبرو است مي تواند به عنوان يكي از شهرهاي در معرض خطر آسيب هاي ناشي از مخاطره زلزله مطرح شود. وجود زلزله هاي بزرگ در پيشينه لرزه خيزي استان قم و همجوار بودن آن با استان پرخطر تهران ،لزوم بررسي ميزان آسيب پذيري از زلزله شهر قم را ضروري ساخته است. در اين مقاله ضمن كسب شناخت از برخي ويژگي هاي كالبدي منطقه يك شهر قم، آسيب پذيري منطقه در برابر زلزله بر اساس هريك از متغيرهادرمنطقه بررسي و تحليل شده است. نتايج بررسي نشان داد، ويژگي هاي متغيرهاي فاصله كاربري ها از فضاهاي باز، وضعيت دسترسي ها، سال احداث بنا و نوع مصالح، به ترتيب بيشترين تاثير را در آسيب پذيري ناحيه يك منطقه يك شهر قم از زلزله دارند . بنابراين به منظور برنامه ريزي مديريت كاهش خطرات و آسيب هاي ناشي از زلزله توجه به اين شاخص ها ، ايجاد فضاهاي باز در منطقه ، اصلاح معابر و تعريض و بهسازي آن ها و نوسازي بافت با استفاده از مصالح استاندارد و با كيفيت فني مناسب ضروري خواهد بود