ارتقا ايمني محيطي در بوستان هاي شهري، با تاكيد بررويكردهاي نوين

اقدامات پيشگيرانه و ايمن سازي محيط شهري، نقش مهمي در احساس امنيت توسط شهروندان دارد و يكي از ملاك هاي حكمراني خوب در جامعه، چگونگي اقدام نهادهاي دولتي و عمومي درباره مسئله ايمن سازي محيطي و راهكارهاي اصولي آنها براي پيشگيري از وقوع جرايم و ناامني مي باشد. طراحي محيطي مناسب و استفاده درست از محيط مي تواند علاوه بر پيشگيري از وقوع جرم، كيفيت زندگي را بهبود بخشيده و ترس از جرم را كاهش دهد. از جمله نظريه هاي كاربردي كه در زمينه «طراحي محيطي جرم ستيز» بيان شده نظريه هاي «فضاي قابل دفاع» و «پنجره هاي شكسته» مي باشند كه نظريه اول بر ايجاد فضاهاي مناسب براي ديدن و ديده شدن و تقويت حس مالكيت و علاقه نسبت به محيط زندگي افراد و نظريه دوم بر نقش حياتي نگهداري از محيط، بعنوان شاخص فيزيكي سطوح همبستگي اجتماعي و كنترل غيررسمي ساكنين تاكيد مي كند. اما بعد از آن انديشمندان به اين نتيجه رسيدند كه رويكرد طراحي محيطي، عمدتاً بر اصلاحات فيزيكي محيط مصنوع متمركز بوده و به جنبه¬هاي رواني و اجتماعي محيط، كمتر توجه داشته است، از اين رو پس از نقد آنچه تا كنون نظريه¬پردازان رويكرد طراحي محيطي به آن معتقد بودند، در مورد كم¬توجهي ايشان به نظريه «چشمان ناظر بر خيابان»، اين اصل را پايه كار خود قرار داده و به جنبه‌هاي رواني و اجتماعي محيط، توجه ويژه¬اي نمودند. پس از طي اين روند بود كه نسل هاي اول، دوم و سوم طراحي محيطي شكل گرفت. رويكرد نسل سوم كه به «مدل امنيت گستري» معروف است، از سال 2000 شروع شده و تاكنون ادامه يافته است. اين رويكرد در واقع مكملي براي نسلهاي پيشين بوده و با تكميل و گسترش آن، كاركرد خود را تازمان حال جفظ نموده است. اصول مورد عمل در اين رويكرد عبارتند از: ايجاد يك زبان مشترك جمعي، ايجاد نمودار خصوصيات محله، مشخص كردن اولويت¬هاي محلي، ترغيب ساكنين براي مشاركت، پياده¬سازي برنامه امنيت گستري و سنجش مداوم. در اين پژوهش برآنيم تا با استفاده از روش مصاحبه با خبرگان امنيت شهري و اساتيد حوزه اقدامات پيشگيرانه و ايمن سازي محيطي، نحوه ايمن سازي بوستانهاي شهري را- كه يكي از مهمترين اماكن تفريحي و پراستفاده شهري بوده و در عين حال بيشترين آمار جرايم و عدم احساس امنيت رواني را دارند- با استفاده از نظريات علمي بررسي نموده و راهكارهاي مطلوب براي ايجاد امنيت پايدار در اين مراكز تفريحي از طريق بهبود طراحي محيطي را پيشنهاد گردد.