پيشرفت ايراني-اسلامي و رابطه دولت و ملت در ايران؛ بررسي مفهوم سرمايه اجتماعي و رفاه اجتماعي

ارتباطات بين مفاهيم دولت و ملت از ديرباز در عرصه‌هاي عيني و ذهني تاريخ زندگي اجتماعي ـ‌سياسي انسان مطرح بوده است. اين امر در مورد وضعيت‌هاي مختلف تاريخي ايران نيز وجود داشته و در تاريخ معاصر ايران قابل بررسي تئوريك است. در همين راستا تمركز متن حاضر مبتني بر اين است كه ارتباط بين دولت و ملت در چارچوب مفاهيم سرمايه اجتماعي و رفاه اجتماعي سنجيده مي‌شود. اين امر نيز با واسطه مفهومي «اعتماد» در سطوح اجتماعي (افقي) و سياسي (عمودي) و به صورتي دوجانبه و داراي رابطه متقابل مورد مداقه قرار خواهد گرفت. دليل اين بررسي نيز به اثرگذاري نيرومند سرمايه اجتماعي و گرايشات اجتماعي در توسعه معطوف است. در اين راستا هدف ما، برررسي رابطه دولت و ملت در چارچوب واكاوي سرمايه و رفاه اجتماعي و اثرات اين دو عامل بر رابطه مذكور است؛ بنابراين، در اين متن به بررسي چگونگي تأثيرگذاري سرمايه و رفاه اجتماع بر رابطه دولت و ملت در ايران مي‌پردازيم. در اين باره پرسش مركزي حول اين امر مي‌چرخد كه چگونه وضعيت سرمايه اجتماعي در ايران كنوني در شكل دادن به رابطه دولت و ملت اثرگذار است؟ پاسخ عمده‌ي ما نيز با واسطه مفهومي «اعتماد» و رفاه اجتماعي ارائه مي‌شود و سرمايه اجتماعي بر اين اساس در روابط افقي و عمودي در سطوح اجتماعي و سياسي در وضعيت ساختاري ايران مورد مداقه قرار مي‌گيرد. اين امر هم شكاف‌هاي متقدم و متأخر بين مباني دولت و ملت را پوشش مي‌دهد و هم راهكار احتمالي ترميم اين شكاف‌ها را در بر مي‌گيرد. اين متن با روشي كيفي و تاريخي و با بهره‌گيري از نگرش ديالكتيكي، به مثابه روش، پردازش مي‌شود. با اين روش، مشخص شده است كه تحولات پايه‌اي در سطوح اجتماعي و سياسيِ تاريخ معاصر ايران تداوم نسبي يافته و سرمايه اجتماعي در ايران كنوني در حالتي بحراني قرار دارد.