نگرشي انتقادي به معيارهاي استقلال حسابرس؛ با تأكيد بر معيار بيم از دست دادن صاحبكار حسابرسان

هدف: بسياري از پژوهشگران به موضوع استقلال حسابرس و ارتباط آن با ساير متغيرها پرداخته¬اند. اين در حالي است كه استقلال، در واقع مفهومي انتزاعي است كه به‌طور مستقيم قابل مشاهده نيست و بنابراين، هركدام از پژوهشگران، معياري خاص را براي اندازه¬گيري آن، استفاده نموده¬اند. به اين ترتيب، باتوجه به تعدد معيارهاي مورد استفاده، اين امكان وجود دارد كه با تغيير معيار، نتايج اين پژوهش¬ها دچار تغييرات اساسي گردد. روش¬شناسي: در اين مطالعه، بر برخي از مطالعات انجام شده در حوزه كيفيت و استقلال حسابرس و حسابرسي در ايران مروري صورت گرفت و پس از شناسايي معيارهاي مورد استفاده در مطالعات مربوطه، با استفاده از داده¬هاي 155 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال¬هاي 1388 تا 1395، رگرسيون خطي و آزمون همبستگي، اتحاد نتايج معيارهاي مورد استفاده، مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته¬ها: نتيجه بررسي¬ها نشان داد كه به¬علت گستردگي مفهوم استقلال حسابرس و برداشت¬ها و تلقي¬هاي گوناگون از آن، معيارهاي گوناگوني نيز براي آن استفاده شده است كه متعاقباً نتايج متنوعي در پي خواهد داشت. دانش¬افزايي: به نظر ضروري مي¬رسد كه با در نظر گرفتن مفهوم روشن بيم از دست دادن صاحبكار و نقش قابل توجهي كه در تعريف استقلال حسابرس دارد، مدلي براي محاسبه آن ارائه گردد تا بتوان در مطالعات راجع به استقلال و كيفيت حسابرسي به¬كار گرفت و به نتايج واحدي دست يافت.