ارزيابي آسيب پذيري لرزه‌اي شهر مشهد با استفاده از مدل AHP و GIS

Seismic vulnerability assessment in Mashhad city using AHP Model and GIS

با توسعه و گسترش روز افزون شهرهاي بزرگ در مناطق لرزه خيز آسيب پذيري آن ها در برابر لرزه هاي مخرب رو به افزايش است.يكي از عمده ترين فعاليت ها در راستاي كاهش خطرات ناشي از زلزله و افزايش ايمني عمومي مطالعات پهنه بندي لرزه اي مناطق شهري است كه بايستي در مقياس مناسب و مطلوب صورت پذيرد. تصميم‌گيري چند شاخصه يا Multiple Attribute Decision Making و به اختصار MADM شاخه اي از تصميم گيري چند معياره مي باشد. اين نوع از تصميم گيري شامل مدلها و روشهايي مي باشد كه خود به دو دسته ي مدلهاي جبراني و مدلهاي غيرجبراني تقسيم مي گردد.در اكثر موارد تصميم‌گيري ها وقتي مطلوب است كه تصميم‌گيري براساس چندين معيار يا شاخص باشد. معيارها ممكن است كمي يا كيفي باشند. در روشهاي تصميم‌گيري چند معياره به جاي استفاده از يك معيار سنجش بهينگي از چند معيار سنجش استفاده مي شود. مدلهاي تصميم گيري چند معياره (MCDM) به دو دسته‌ي عمده مدلهاي چند هدفه MODM و مدلهاي چند شاخصه MADM تقسيم مي‌شود. در حالت كلي مدل‌هاي چند هدفه به منظور طراحي و مدل‌هاي چند معياره به منظور انتخاب گزينه برتر مورد استفاده قرار مي‌گيرند. تفاوت اصلي مدل‌هاي تصميم‌گيري چند هدفه با مدل هاي تصميم‌گيري چند معياره آن است كه اولي در فضاي تصميم‌گيري پيوسته و دومي بر فضاي تصميم‌گيري گسسته تعريف مي‌گردند.از اين ميان روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) يا Analytical Hierarchy Process بيش از ساير روش ها در علم مديريت مورد استفاده قرار گرفته است.در اين مقاله سعي شده است تا با استفاده از روش AHP ميزان آسيب پذيري كلان شهر مشهد با استفاده از داده هاي با فرمت GIS شامل پراكندگي جمعيت، محل گسلها، نوع اسكلت و ... تعيين ضريب تاثير آن ها بدست آمده و راه حل هايي كاربردي در جهت جلوگيري و يا به حداقل رساندن تلفات و خسارات ناشي از زلزله مشخص گردد.

With the development and spread of major cities in areas of seismic vulnerability in the face of destructive earthquakes is increasing. One of the most important activities to increase public safety in order to reduce the risks of earthquakes and seismic zoning of urban areas that should be done at a scale appropriate. Multi-criteria decision-making or Multiple Attribute Decision Making and concisely MADM is an offshoot of Multiple Criteria Decision Making. This type of decision-making models and methods is divided into two categories Ghyrjbrany models and models. In most cases, the decision on compensation is desirable that when a decision is based on several criteria or index. The criteria may be quantitative or qualitative. The multi-criteria decision-making methods, rather than a measure of optimality of the measure used. Models of Multiple Criteria Decision Making (MCDM) into two major categories MODM multi-objective models and multi-criteria models MADM is divided. In general, multi-objective models to design models and multi-criteria used to determine the preferred option. management used. in this article we have tried to take advantage of the vulnerability of Mashhad metropolitan AHP method using GIS data formats, including population density, fault location, type of structure and determine its impact factor obtained and practical solutions to prevent or minimize losses caused by the earthquake is determined.