تاثير عناصر معماري معنوي حكمت هنر اسلامي بر ادراك انسان - نمونه موردي، مســاجد اوليه و مساجد معاصر استان مازندران

The effects of human perception on the architectural elements of spiritual wisdom of Islamic art - Case study, early mosques contemporary mosques in Mazandaran province

بناهايي كه به دست انسان ساخته مي‌شود، جلوه‌هايي از نگرش او به جهان هستي است كه مبين قوه فكري و ساختار فرهنگي ـ اجتماعي افراد آن جامعه است. اين نگرش هاي متافيزيكي بَدَل به عناصر فيزيكي ملموس، قابل ديدن و درك گشته كه درمعماري به چنان دريافتي در انسان مي انجامد كه موجب منقلب شدن احساسات و برانگيخته شدن ادراكات شهودي در انسان مي شود كه آنرا « برداشت حس از فضاي معماري» و يا به زباني ديگر نيز ميتوان گفت « القاي احساس بر ادراك انسان » قلمداد مي كنيم. حال چه برداشت باشد و يا القاء ، عناصر يا الگوواره هايي هستند كه در تار و پود يك بنا وجود داشته كه استعاره هايي از هويت هاي حكمت هنر معماري اسلامي مي باشند. اينك سوالاتي مطرح مي شود كه اين الگوواره هاي نمادين و رمزگونه چه هستند و چه كيفياتي از درك را بر انسان مي گذارند؟ و آيا اين پارادايم ها بر روي انسان هاي مختلف ، احساسات واحد و مشتركي را سبب مي شوند؟ در اين مقاله تعداد سه نمونه از مساجد تاريخي استان مازندران و سه مسجدي كه در سال هاي اخير طراحي و ساخته شده اند از ديد پلان و نما مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاكي از آنست كه عناصر مختلفي در كالبد مساجد وجود داشته كه هركدام درجاي خود ميتواند اثري مثبت بر ذهن و ادراك بيننده گذاشته و موجبات آرامش و آسايش وي را فرآهم كرده و در نتيجه او را به مقام الهي نزديك تر سازند. همچنين تمامي عناصر موجود در مساجد اصيل، داراي چنان قابليتي هستند كه مي توانند در پيوندي مناسب با يكديگر انسان را از سير آفاق به سير اَنفس برد. درسي كه در معماري امروز مساجد ما نياز به تعمق و تدبر بيشتري است تا همگام با اهداف متعاليه اسلام و با ابزار حكمت هنر اسلامي مي توان بدان دست يافت.

Banahaiy, which is made of human hands, sound effects from his attitude to the world it is suggested that the judiciaryof being intellectual and cultural, social structure, its people.This metaphysical attitudes become tangible physical elements, see and understand the world in which the architectureso that incoming takes on human emotions and perceptions become manqalb aroused being intuitive in human beingsto be picked, it is the sense of space and architecture or other language, we can say human perception feel as induction. What are impressions, or induce, or algovareh elementsare in the fabric of a building there that the identity of themetaphors of wisdom art of Islamic architecture. Now the questions to be raised that this symbolic algovarehrmsegonh and what are and what are the quality of the human understanding faces? And whether this paradigm are on different humans, emotions are common and causes theunit? In this article the number three examples of historical mosques in Mazandaran province and three mosque that in recent years have made the design of the vision plan and facadewere evaluated. The results suggest that the different elements in there that mosques had any positive effect on your درجاي can the mind and perception of the viewer and cause relaxation and comfort him, and thus he fraham to divine place closer. As well as all the elements contained in the mosques that are classical, so something can be linked with each other in the right man of garlic to garlic Afaq anovas. The lesson that in today`s architecture of mosques we need to meditate more and thinking up along with the transcendent purposes of Islam and Islamic art tools with wisdom that can be achieved.