زيبايي شناسي در معماري باغ هاي ايراني- اسلامي

از ديدگاه انديشمندان مسلمان بحث زيبايي چيزي جدا از بستر و زمينه و منشاء خود ديده نمي شود و چگونگي نگرش ما به زيبايي به گونه اي روشن در آفرينش اثر هنري و معماري اثرگذار است. هنر آفرينش زيبايي است و شايد بتوان گفت با ارزش ترين شأن اثر معماري وجه هنري آن است. هنرمندان ايراني در همه رشته هاي هنري دست به خلق آثاري زده اند كه ضمن بهره گيري از تعالي اسلامي ضمن پاسخگويي به نيازهاي انسان، جلوه اي از زيبايي را نمايش گذاشته اند كه مختصات اين زيبايي از تفكر، فرهنگ، محيط، تاريخ و نوع نگرش به عالم و در يك كلام از جهان بيني ايرانيان مسلمان حكايت مي كند. معماري ايراني به دليل همراه شدن با سنت اسلامي، همواره در پي تلفيق تمامي جنبه هايش براي رسيدن به وحدت بوده است. چنانچه يك اثر معماري نمايش دهنده ي حس وحدت در كالبد و مفهوم خود باشد، مي تواند بخشي از نيازهاي افراد در ارتباط با آن بنا را ارضا كرده و همچنين از لحاظ زيبايي شناسي جايگاه مناسبي كسب كند. باغسازي در ايران به دليل شرايط خاص اقليمي بيشتر تحت تأثير شرايط خاص اقليمي و نظام هاي ساخت به ويژه نظام هاي آبياري بوده است و عوامل حسي و زيبايي شناختي در مراحل بعدي نقش ويژه اي داشته اند. در اين مقاله با كمك روش تحقيق توصيفي- تحليلي، به طور كلي اصول زيبايي شناسي در معماري و هندسه ي باغ هاي ايراني، مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. يافته هاي پژوهش نشانگر آن است كه در باغ ايراني علاوه بر زيبايي-هاي حسي و كمي، جلوه هاي متنوعي از زيبايي كيفي و معنوي نيز وجود دارند. ساخت باغ در جهت خاصي بر پايه ي هندسه اي مشهود و متأثر از فرهنگ اصيل ايراني صورت گرفته كه نهايت آن آرامش و آسايش بوده است.