امكان سنجي استفاده از الگوهاي پايداري مسكن سنتي مناطق سرد در طرح واحدهاي مسكوني معاصر

بناهايي كه به دست انسان ساخته مي شود، جلوه هايي از نگرش او به جهان هستي است كه مبين قوه فكري و ساختارفرهنگي – اجتماعي افراد آن جامعه است. اين برداشت كه معماري مي تواند ديدگاهي طبيعي يا مافوق طبيعي داشته باشد در هر حال خارج از تاثير محيط اطراف و اقليم جغرافيايي انسان نيست. نگاهي گذرا به معماري سنتي ايران در مناطق مختلف، حكايت از شناخت خصوصيات محيطي، به خصوص اقليمي پهنه هاي متنوع ايران، چاره انديشي هوشمندانه نياكان ما براي استفاده هر چه بيشتر از مواهب طبيعي و مقابله با مشكلات اقليمي- محيطي آن دارد. خانه ي سنتي ايران به عنوان قرارگاه رفتاري خانواده، از لحاظ عملكردي و كالبدي مكاني سازنده و مناسب براي شكل گيري رفتار، فرهنگ و اخلاق واحد اجتماع بود. اما معماري مسكن امروز ايران، ظرف مناسبي براي اين مهم نيست! سوال مطرح شده دراين پژوهش اين است كه الگوهاي پايداري محيطي معماري سنتي كه مي توانند در خانه هاي مدرن امروزي كاربرد داشته باشند كدامند؟ اصول بكار رفته درابعاد اجتماعي و كاركردي مسكن سنتي چيست؟ چگونه مي توان اين اصول طراحي را در مسكن امروزي بكاربرد؟ آيا استفاده از الگوهاي پايداري معماري سنتي در ايجاد طرح هاي معماري پايدار اثر مناسبي دارد؟ هدف اين مقاله ، بيان الگوهاي پايداري در مطالعه موردي خانه بومي در مناطق سرد ايران، بررسي ميزان سودمندي و اثر بخشي و كاربرد الگوهاي پايداري (اجتماعي و محيطي) در مساكن امروزي ازنظر صاحب نظران معماري است. در اين پژوهش روش تحقيق تركيبي از روش هاي كيفي و كمي است. و جمع آوري اطلاعات در دوبخش انجام مي شود. در بخش اول از طريق تحليل محتواي ادبيات و متون موجود، مطالعات و مشاهدات ميداني نمونه هاي موردي و مصاحبه با صاحب نظران، شاخصهاي كاركردي و اصول و الگوهاي پايداري در خانه هاي سنتي مناطق سرد استخراج شده است و در مرحله ي بعدي جهت تعيين تطابق ترجيحات جامعه آماري با كاربرد الگوهاي پايداري معماري سنتي در مسكن امروز و اعتبارسنجي و ارزشگذاري اين شاخصها، داده ها آناليز شده و نتايج در نمودارهايي نمايش داده مي شوند. در اين مطالعه به منظور بدست آوردن الگوهاي پايداري معماري، تعداد 20 نفر دانشجوي معماري (6نفر مرد و 14 نفر زن) به عنوان نمونه هاي داوطلب پرسشنامه كيلرت 7 مقياسي را تكميل كردند. درنتيجه ترجيحات كارشناسان معماري در استفاده از اصول معماري سنتي براي پايداري مسكن امروز است كه مي توان اين الگوها را در خانه هاي معاصر بكاربرد. از تلفيق اين نتايج به يك سري اصول طراحي اقليمي دست يافتيم كه درنهايت توصيه و پيشنهادهايي را براي مسكن امروزي داريم.