عناصر نمادين هنر شيعي در معماري دوره صفوي( نمونه موردي : بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي)

هنرهاي شيعي جلوه اي از هنرهاي اسلامي و نشانگر تأثير عميق تفكرات مذهبي در هنر هاي مرتبط با آن مي باشد،هنرمند شيعي با پايبندي به اصول و عقايد مذهب تشيع خود را ملزم به رعايت و توجه به آن مي دانسته است،دل هنرمند ابتدا بايد از تشيع تاثير پيدا كند تا اين موضوع در اثرش به منصهء ظهور برسد و تا دل هنرمند از چيزي متاثر نشود، كار او اصلا هنري نيست. اگر كسي كاري را كپي مي كند، با احساس و مغزش كاري ندارد، فقط به تصويري نگاه مي كند و دستش حركت مي كند، اين هنر باطل است و اين كار هنري نيست. كار هنري آن است كه از دل بر آيد و به بيرون تجلي كند و وقتي كه آبشخور اين دل تشيع است، هنر شيعي رقم مي خورد. روح و ماهيت تشيع در هر دو روح كالبدي( ايوان، حياط مركزي، حوض، ارتباطات فضايي و ...) و حسي-معنوي( نور، رنگ، تزيينات، ارقام مقدس و ...) بناهاي شيعي اثر گذار بوده است. ، به عبارت ديگر صورت استدلالي حاكم بر ابنيه قبلي به صورت لطيف و عرفاني دوره صفوي بدل شد، به گونه اي كه جز و كلش با هم ارتباط دارند و يك نوع وحدتي در مجموعه وجود دارد، يك نوع عدالتي حاكم است، زيرا كه اينها زاييده ذهن هنرمندان شيعه بودند. دوره اي كه مي توان گفت هنر هاي شيعه در معماري تجلي پيدا كردند، دوره صفويه مي باشد،در اين دوره با حاكميت رسمي مذهب شيعه در ايران، حضور كاملا روشن عناصر شيعي را در معماري مساجد و ابنيه تاريخي شاهديم.در حقيقت، عصر زرين معماري ايران با سومين شاه صفوي، شاه عباس اول ( 995-1038 ق) آغاز مي شود. در اين مقاله عناصرنمادين هنر شيعي در تزيينات معماري بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي مورد بررسي قرار گرفته است و ارتباط معنوي اين عناصر با مذهب شيعه و تاثير تشيع بر معماري و تزيينات اين بنا شده است.