جايگاه تزئينات در معماري پهلوي دوم (تحليل بناهاي محسن فروغي)

روزگاري كه معماري تحت عنوان «سبك بين المل» در جايگاه معماري فراگير جهاني در آمد، ويژگي هايي را دارا بود. ويژگي-هايي كه ريشه در باورهاي پيشگامان اين نوع معماري مانند لوكوبوزيه، ميس وندرو،گروپيوس و تعاليم مدرسه باهاوس داشت. بارزترين اين ويژگي ها، نفي تزئينات در اين نوع معماري و حذف كليه عناصر غيركاربردي از آن بود. بررسي معماري معاصر ايران در اوايل قرن حاضر خورشيدي- مقارن با اوج معماري مدرن غرب نشان مي دهد كه معماري آن دوران سوداي مدرن شدن در سرمي پرورانيد و خواهان هر چه شبيه شدن به فرهنگ اروپا بوده است. معماري ايراني تحت تاثير عواملي چون اقدامات دولت در جهت ساخت و سازهاي صنعتي، حضور معماران اروپايي، حضور معماران ايراني تحصيلكرده در غرب و ورود مصالح جديد به كشور نسبت به گذشته بيشتر با معماري مدرن اروپا آشنا گرديده بود. اين آشنايي نه تنها به پيشرفت معماري ايران كمك نكرد بلكه معماري ايراني را در دو راهي بين الگوهاي مدرن و سنتي قرار داد. عده اي از معماران پيرو معماري مدرن اروپا بودند. اما به علت تاخير در انتقال مباني و اصول اين معماري به ايران و عدم تسلط و بدفهمي اين اصول، صرفاّ به تقليد ناشيانه از آن مي پرداختند. عده اي ديگر كه معماري سنتي و پيوند آن با معماري مدرن اروپا را مطرح مي كردند در تلفيق عناصر اين دو معماري بيشتر متوجه عناصر ظاهري و سطحي بودند با توجه به دگرگوني هاي ناشي از اين سردرگمي ها بررسي آثار فروغي از جهت استفاده از عناصر كاربردي و تزئينات اين دو الگو و تلفيق آگاهانه و هوشمندانه اين عناصر با يكديگر در خور توجه است و نشان از تسلط اين معمار برمباني معماري سنتي ايران و معماري مدرن اروپا دارد. در واقع آثار وي نقطه عطفي ميان معماري سنتي ايران و معماري مدرن اروپا در دوران پهلوي دوم مي باشد.