مقايسه آيين نامه هاي ارزيابي لرزه اي ساختمان هاي بنايي با هدف دست يابي به مدلي براي ارزيابي و آسيب نگاري بناهاي تاريخي آجري ايران

بناهاي تاريخي آجري عليرغم مقاومت بالا دربرابر نيروهاي فشاري، دربرابر نيروهاي كششي مقاومت كافي ندارند. گذر زمان، فرسايش و شرايط محيطي آسيب هاي نهان و آشكاري را در بنا ايجادكرده و باعث كاهش مقاومت و ناتواني آن درمقابله با شرايط بحراني مانند زلزله مي شود. باتوجه به ارزشمندبودن بناهاي تاريخي و لزوم حفاظت و مرمت آنها لازم است آسيب هاي موجود شناسايي و ميزان مقاومت بنا دربرابر زلزله با درنظرگرفتن جوانب مختلفي از قبيل ساختگاه، ساختار، اقليم و مصالح مورد ارزيابي و مستندنگاري قرارگيرند. رفتار ويژه بناهاي تاريخي همواره اين بررسي ها را با مشكلات زيادي روبرو مي كند. بدليل تخصصي و پرهزينه بودن روش هاي مدلسازي و نرم افزاري اغلب آسيب شناسي بناها به صورت تجربي و با بازديد ميداني انجام مي شود كه فاقد دقت لازم بوده و وابسته به تجربه شخص است. بنابراين ضرورت تعريف فرآيندي براي آسيب شناسي كه ضمن به صرفه بودن حدالامكان جامع بوده و سلسله مراتبي را براي انجام آسيب شناسي ارائه دهد احساس مي شود. تا امروز آيين نامه اي خاص ارزيابي آسيب پذيري بناهاي تاريخي آجري تهيه نشده و بيشتر آيين نامه هاي موجود دررابطه با ساختمان هاي بنايي هستند و تنها در آنها اشاراتي به ساختمانهاي تاريخي شده است. تعدادي منشور و توصيه نامه وجوددارند كه روش مشخصي را معرفي نمي كنند. دراين پژوهش با هدف دستيابي به سلسله مراتب آسيب نگاري ساختمان هاي تاريخي آجري فاقد فرم هاي خاص بررسي و مقايسه تطبيقي آيين نامه ها انجام شده است. سپس از ميان آيين نامه هاي خارجي، آيين نامه هاي آمريكا بدليل جامعيت انتخاب و همراه آيين نامه هاي داخلي موردبررسي قرارگرفته اند. درنهايت مدلي معرفي شده كه بوسيله آن آسيب نگاري اينگونه بناها انجام پذيراست. همچنين پيشنهادهايي براي تكميل مراحل ارزيابي ارائه شده است. در اين پژوهش بناهاي تاريخي با بناهاي ماسونري يكسان درنظرگرفته نشده اند و سعي شده از سلسله مراتب ارزيابي آسيب پذيري الگو برداري شود.