بررسي اثر تيمارهاي اكسين بر سرعت و درصد جوانه¬زني بذرها و تكوين بافت¬هاي آوندي در گياه كلزا (Brassica napus L.) از خانواده شبوئيان

رشد و نمو پديده¬هايي هستند كه در موجودات زنده صورت مي¬گيرند و باعث بزرگ شدن و ادامه بقاء نسل موجود مي-گردند. در مراحل مختلف زندگي موجودات زنده پديده ديگري به نام تمايز نيز صورت مي¬گيرد، اين پديده در طي مراحل رشد و نمو گياه اتفاق مي¬افتد و اين پديده¬ها در گياهان تحت تاثير عوامل مختلفي از جمله هورمون قرار مي¬گيرند. هورمون-هاي گياهي عوامل بسيار مهمي در تكميل فعاليت¬هاي نموي¬اند و همچنين در واكنش گياهان به محيط فيزيكي خارج اهميت دارند. اولين نوع از هورمون¬هاي گياهي كشف شده اكسين¬ها بودند. اصطلاح اكسين از كلمه يوناني auxein به معني رشد كردن گرفته شده است. اين اصطلاح توسط كوگل، هاجن-اسميت و ونت در سال 1934 پس از جداسازي آن در راس كولئوپتيل پيشنهاد شد. مهمترين و فراوان¬ترين اكسين در گياهان اندول استيك اسيد Indol acetic acid (IAA) است. مهمترين اثراتي كه تاكنون به هورمون اكسين نسبت داده شده است عبارتند از بزرگ شدن سلول گياهي، طويل شدن ساقه، توليد ريشه، توليد آوند چوبي، افزايش رشد جوانه راسي، تشكيل ميوه، جلوگيري از ريزش برگ و اثرات ديگر است. كلزا گياهي با دانه¬هاي روغني است كه از نظر اقتصادي، دارويي و شرايط كشت داراي اهميت است. با هدف اطلاع از چگونگي سرعت و درصد جوانه¬زني بذرها و تكوين بافت¬هاي آوندي آن تحت اثر تيمارهاي اكسين از غلظت¬هاي متفاوت IAA در مقادير 2، 3و 5 ميلي¬گرم در ليتر استفاده شد. براي بذرها از محيط كشت MS استفاده شد، غلظت 5 ميلي گرم در ليترIAA موجب بيشترين افزايش در سرعت و درصد جوانه¬زني گرديد. IAA در غلظت¬هاي 2 و 3 ميلي¬گرم در ليتر نيز سبب تسريع در تمايز بافت¬هاي آوندي برگ¬هاي جوان گياه كلزا در شرايط كشت در محيط MS نسبت به نمونه هاي شاهد شد و برگ¬هاي دانه رست¬هايي كه تحت تاثير تيمار با غلظت 5 ميلي¬گرم در ليترIAA بودند بيشترين سرعت در روند تكوين بافت¬هاي آوندي را داشتند.