جايگاه اقتصاد و اديان بر مبناي حقوق بين¬الملل محيط زيست

همواره اديان و مذاهب با سفارش¬ها و دستورالعمل¬هاي خود، پيروان خويش را به نگهداري از محيط پيرامون دعوت كرده اند. اديان و مكاتب الهي در كنار توجّه به مسائل معنوي و روحي، انسان را به احترام به موجودات پيرامون خود و نيز پاكيزگي محيط اطرافش ترغيب كرده، و اصول و ضوابطي را به منظور حفاظت از محيط زيست مقرر داشته اند. امروزه كشورهاي جهان سوم دريافته اند رشد سريع و تقليدي كه به تكرار مراحل مدرنيزاسيون كشورهاي غربي مي¬پردازد، سبب اختلاف طبقاتي شديد اجتماعي و تخريب دوچندان محيط زيست در دو سر طيف جامعه مي شود. ثروتمندان، منابع را با مصرفي تفاخرآميز غارت، و فقيران از منابع نادري كه در دسترس دارند، به حدّ افراط استفاده مي كنند. نتيجه اين روند اين است كه منابع پايان پذير، تهي، و منابع تجديد شدني نيز به جهت عدم مديريّت درست، به منابع فناپذير تبديل مي شود و حاصلي جز محيطي آلوده براي نسل هاي بعد بر جاي نمي ماند. در كشورهاي شمال نيز به رغم اين كه طيّ مراحل رشد خود كوشيده اند منابع خود را از كشورهاي جهان سوم تهيه، و بخشي از آلودگي زيست محيطي خود را به اين كشورها انتقال دهند، آثار مرگبار فراگير تخريب محيط، زنگ خطر را براي آنان نيز به صدا درآورده است؛ به همين جهت مسائل محيط زيست، مورد توجّه صاحبان انديشه در علوم گوناگون قرار گرفته است. در دانش اقتصاد، در زمينه هاي اقتصاد منابع، اقتصاد محيط زيست، و اقتصاد توسعه، اين موضوع يكي از مباحث محوري است. در اين مقاله با بررسي تاريخي ادبيّات اقتصادي محيط زيست، ديدگاه هاي مطرح در اين باره را مطالعه، و راه هايي را كه به منظور جلوگيري از آلودگي محيط ارائه شده بررسي مي كنيم. در بخش ديگر مقاله، اهمّيّت محيط زيست را در اسلام و اديان در ده محور بر شمرده و با استفاده از آيات و روايات و با توجّه به مطالب مطرح شده در بخش اوّل و به منظور ارائه راهكارهايي در جهت مديريّت درست منابع و حفاظت محيط زيست ، اصولي را معرّفي خواهيم كرد.