تخمين رسوبات معلق رودخانه كاكارضا با استفاده از برنامه ريزي بيان ژن

Estimates of the suspended sediment load using Gene Expression Programming

تخمين مناسب و صحيح مقدار رسوب و نقش آن در طراحي و مديريت پروژه هاي منابع آب با در نظر گرفتن مشكلات فني و اقتصادي، امكان احداث و بهره برداري از ايستگاههاي رسوب سنجي، هميشه نقش حياتي در پيشبرد صحيح مطالعات مهندسي رودخانه دارد. بنابراين ارائه راهكاري مناسب جهت برآورد دقيق بار معلق رودخانه ها بسيار سودمند خواهد بود. در اين پژوهش بمنظور ارزيابي مدل برنامه ريزي بيان ژن جهت تخمين رسوبات رودخانه كاكارضا واقع در استان لرستان، از پارامترهاي دبي جريان، ميزان مواد جامد محلول در آب و بارش بعنوان ورودي و پارامتر دبي رسوب بعنوان خروجي مدل در مقياس زماني ماهانه، طي دوره آماري (1373-1393) استفاده شد. معيارهاي ضريب همبستگي، جذر ميانگين مربعات خطا و ضريب ميانگين قدر مطلق خطا براي ارزيابي و نيز مقايسه عملكرد مدل مورد استفاده قرار گرفت. نتايج بدست آمده نشان داد كه الگوهاي تركيبي از پارامترهاي ورودي در تخمين ميزان دبي رسوبي نتايج قابل قبولي دارد. همچنين نتايج نشان داد مدل برنامه ريزي بيان ژن توانسته با ساختاري شامل مجموعه چهار عملگر اصلي رياضي نتايج بهتري نسبت به ساير ساختارها مورد بررسي ارائه نمايد. در مجموع نتايج حاصله نشان داد كه مدل برنامه ريزي بيان ژن توانايي بالايي در تخمين مقادير كمينه و مياني از خود نشان داده است.