بررسي تاثير مديريت زهكشي بر بيلان آب، كارايي مصرف آب و راندمان كاربرد آب آبياري در فصل كشت برنج

زهكشي زيرزميني نقش مهمي در ايجاد شرايط تنوع زراعي در بخش اعظم اراضي شاليزاري شمال كشور و تسهيل مديريت آب در فصل كشت برنج دارد. در اين تحقيق، تاثير يك دوره (FDF) و دو دوره (FDFDF) زهكشي ميان¬فصل بر بيلان آب، كارايي مصرف آب برنج و راندمان كاربرد آب آبياري در شاليزارهاي تجهيز و نوسازي شده¬ي با و بدون زهكشي زيرزميني مورد ارزيابي قرار گرفت. داده¬هاي لازم در طول چهار فصل كشت برنج (91-1390: FDF و 94-1393: FDFDF) از پايلوت زهكشي زيرزميني دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري جمع¬آوري شد. در كليه فصول، برنج طارم رقم ديلماني در اراضي مورد مطالعه كشت شد. ميزان آب ورودي به مزرعه به همراه ساير مولفه¬هاي بيلان آب در هر فصل كشت، اندازه¬گيري شد. همچنين، عملكرد برنج در زمان برداشت تعيين شد. ميزان نفوذ عمقي تحت مديريت¬هاي FDF و FDFDF به¬ترتيب از 39/1 تا 63/1 و 32/1 تا 76/1 ميلي¬متر در روز متغير بود. به¬ترتيب 65/0 تا 32/2 و 39/1 تا 38/6 درصد از آب ورودي به مزرعه در FDF و FDFDF به¬صورت زه¬آب از مزرعه خارج شد در حالي¬كه رواناب خروجي در اين مديريت¬ها به¬ترتيب 60/9 و 89/6 درصد بود. از كل آب ورودي به مزرعه، به¬ترتيب حدود 3/59 و 6/49 درصد در مديريت¬هاي FDFو FDFDF صرف تبخير- تعرق شد. زهكشي زيرزميني سبب افزايش قابل توجه عملكرد برنج در اراضي مورد مطالعه شد كه اين افزايش در FDFDF بيشتر از ميزان آن در FDF بود. كارايي مصرف آب و راندمان كاربرد آب آبياري به¬ترتيب از 59/0 (FDF) تا 48/1 (FDFFD) كيلوگرم در هكتار و 6/47 (FDFFD) تا 4/59 (FDF) درصد متغير بود. بر اساس نتايج، تجهيز شاليزارهاي منطقه مطالعه به زهكشي زيرزميني و اعمال مديريت مناسب آب در فصل كشت برنج، متضمن بهره¬برداري پايدار از اين اراضي مي¬باشد.