بررسي پروفيل شوري خاك و عملكرد برنج تحت شرايط سطح ايستابي كمعمق و شور تحت يك مدل لايسيمتري (مطالعه موردي: كرج)

با توجه به اهميت مشكل شوري خاك براي بسياري از نقاط برنج‌خيز كشور به‌خصوص نواحي حاشيه درياي خزر به دليل همجواري با دريا و قرارگيري در مناطق كم‌ارتفاع داراي سطح ايستابي كم‌عمق و شور و نظر به اين‌كه برنج يكي از مهم‌ترين گياهان راهبردي براي اقتصاد كشور و مردم اين منطقه محسوب مي‌شود، انجام اين پژوهش به‌منظور بررسي امكان توليد برنج در حضور سطح ايستابي كم‌عمق و شور ضروري است. اين تحقيق در سال 1396 و در مركز تحقيقات آب و هواشناسي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي كرج-دانشگاه تهران صورت گرفت. پژوهش حاضر در غالب طرح كاملاً تصادفي متعادل بوده و در لايسيمتر فلزي عايق تحت دو تيمار اصلي بدون سطح ايستابي كم‌عمق و شور (CT) و در حضور سطح ايستابي كم‌عمق و شور (ST) به انجام رسيد. شوري آب آبياري و سطح ايستابي به ترتيب در حدود 94/0 و 20 دسي زيمنس بر متر بوده و سطح ايستابي در عمق 40 سانتي‌متري از سطح خاك تثبيت گرديد. نتايج پروفيل شوري خاك در هر دو تيمار CT و ST حاكي از عدم اختلاط آب شور و شيرين در منطقه بينابيني (از زير سخت لايه يعني عمق 30 تا 40 سانتي‌متري از سطح خاك) و تأثير ناچيز شوري بر منطقه ريشه بود. نتايج حاصل از تجزيه و واريانس نيز همين امر را تصديق مي‌كند و نشان مي‌دهد كه شوري سطح ايستابي كم‌عمق بر پارامترهاي سطح برگ، طول ريشه، ارتفاع بوته، پايداري غشا و كلروفيل اثر معني‌داري نداشته و فقط براي محتواي آب نسبي و زيست‌توده در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار شده است. ضمن اينكه عملكرد اقتصادي و بيولوژيك در تيمار CT نسبت به ST به ترتيب 2/3 و 5/4 درصد كاخش يافته است.