تاثير سن نشاء و مقادير پتاس بر خصوصيات مورفولوژيكي وابسته به ورس و صفات زراعي برنج رقم سنگ طارم

Effects of seedling age and potassium rates on lodging related characteristics and agronomical traits of rice (Oryza sativa L.) var. Sang Tarom

به منظور بررسي اثر سن نشاء و مقادير پتاس بر خصوصيات مورفولوژيكي وابسته به ورس و صفات زراعي برنج رقم سنگ طارم، آزمايشي به فرم كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي واقع در شهرستان بهشهر در سال 1388 اجرا شد. سه سن نشاء 20، 30 و 40 روزه به عنوان عامل اصلي و مقادير 0، 60، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار پتاس خالص به فرم كلرور پتاسيم كه در دو مرحله و به ميزان 50 درصد قبل از نشاءكاري و 50 درصد در زمان تشكيل اولين جوانه خوشه در غلاف مصرف شد، به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد صفات طول، قطر و حركت خمش ميانگره 3 و قطر و حركت خمش ميانگره 4 و طول خوشه، تعداد كل پنجه، تعداد خوشه در متر مربع، درصد خوشه‌چه‌هاي پر، عملكرد دانه و شاخص برداشت داراي اختلاف معني‌داري بودند. با مصرف پتاس تا ميزان 180 كيلوگرم در هكتار صفات طول ميانگره 3، طول ميانگره 4، قطر ميانگره 3، قطر ميانگره 4، حركت خمش ميانگره 3، حركت خمش ميانگره 4 و عملكرد دانه به طور معني‌داري افزايش يافت. بيشترين تعداد خوشه در متر مربع تحت اثر متقابل نشاء 40 روزه × مصرف 60 كيلوگرم پتاس در هكتار و حداكثر عملكرد دانه تحت اثر متقابل نشاء 30 روزه × مصرف 60 كيلوگرم پتاس در هكتار حاصل گرديد. با توجه به نتايج به دست آمده، سن نشاء 30 روزه به علت بالاترين عملكرد دانه، بيولوژيك و شاخص برداشت و كود پتاس به ميزان 180 كيلوگرم در هكتار بهترين تيمار بودند.

In order to investigate the effects of seedling age and potassium rates on lodging related characteristics and agronomical traits in rice, an experiment was carried out in split plot based on randomized complete block design with four replications at Mazandaran province in 2009. Main plot was seedling age in three levels 20, 30 and 40 days and sub plot was potassium rates in three levels 0, 60, 120 and 180 kg K ha-1. Results showed that third inter-node length, diameter and bending moment, fourth inter-node diameter and bending moment, panicle length, total tiller number per hill, filled spikelet percentage, panicle number per m2, grain yield and harvest index had significant differences (p 0.01 and p 0.05). The maximum length, diameter and bending moment of the third and fourth inter-node and grain yield were obtained with application of 180 kg K ha-1. The highest number of panicle per m2 was produced at interaction of 40 days seedling age × 60 kg K ha-1 and the maximum grain yield and biological yield were produced at interaction of 30 days of seedling age × 120 kg K ha-1. Therefore, 30 days seedling age and application of 180 kg K ha-1 that produced the highest grain yield, biological yield and harvest index was determined as the best treatment.