بررسي كارايي برخي از مدل‌هاي شبيه‌ساز-بهينه‌ساز در طراحي سامانه‌هاي آبياري سطحي

استفاده از روش‌هاي نوين آبياري سطحي و ارائه روش‌هاي مؤثر در بهبود عملكرد و بهره‌برداري بهينه از آن‌ها با توجه به بحران آب ضروري است. در بسياري از كشورهاي جهان، آبياري سطحي يكي از مهم‌ترين روش‌هاي آبياري محسوب مي‌شود. بنابراين توجه به طراحي و افزايش بازده اين روش‌ها ضروري به نظر مي‌رسد. از اين رو بهترين روش طراحي، طراحي بهينه است كه در آن بازده‌هاي مورد نظر، در تابع هدف بهينه شوند. مدل‌هاي زيادي براي طراحي و ارزيابي آبياري سطحي استفاده مي‌شوند. اما اين مدل‌ها، فرآيند بهينه‌سازي را انجام نمي‌دهند. در اين مقاله به بررسي برخي مدل‌هاي شبيه‌ساز-بهينه‌ساز از جمله OPTIFUR، BISEDOM، EDOBASIN، FIDO و دو مدل ديگر كه يكي با شبكه عصبي مصنوعي و الگوريتم بهينه‌يابي HBMO و ديگري با مدل شبيه‌ساز آبياري سطحي NRCS-SURFACE و الگوريتم بهينه‌يابي ژنتيك كار مي‌كنند، مي‌پردازيم. نتايج نشان داد كه اين مدل‌ها كارايي قابل ملاحظه‌اي در ارزيابي، طراحي و بهينه‌سازي آبياري سطحي دارند. به‌عنوان مثال در مدل OPTIFUR، كاهش طول شيار از 35 متر به 23 متر و كاهش دبي ورودي به شيار از 00626/0 متر مكعب در دقيقه به 0034/0 متر مكعب در دقيقه، سبب شد تا بازده آب مورد نياز، بازده كاربرد، نسبت نفوذ عمقي و نسبت رواناب به ترتيب از 100%، 56/46%، 30/21% و 13/32% به 100%، 62/88%، 60/7% و 76/3% برسد. با استفاده از اين مدل‌ها مي‌توان ابعاد بهينه قطعات آبياري و ساير عوامل طراحي و مديريت آبياري، شامل شيب، دبي ورودي و مدت زمان آبياري را كه نقش زيادي در افزايش بازده كاربرد آبياري و كاهش هزينه‌هاي بهره‌برداري و توليد دارند، تعيين كرد.