نقش ترجمه در انتقال فرهنگ اصيل ايراني به تمدن عربي-اسلامي

اشتراكات و تبادلات فرهنگي و ادبي در دو زبان فارسي و عربي، موضوعي است كه از ديرينه زمان تا به امروز علاوه بر اينكه بسياري از انديشمندان و پژوهشگران دو زبان را به انديشه و پژوهش وا داشته، مو جب ترجمه متقابل بسياري از آثار ادبي و فرهنگي اين دو ملت به زبان ديگري شده است ناگفته پيداست كه مجموعه منابعي كه از عربي به فارسي در طول تاريخ ترجمه شده است بسيار زياد است و اسباب و علل متعددي داشته است. اما پژوهشگران اين بحث سعي دارندبا استفاده از روش وصفي-تخليلي و با تكيه بر منابع كتابخانه اي و اينترنتي به سوالاتي نظير اين دو پاسخ دهند :1. چه عواملي باعث شده كه آثار ادبي و غير ادبي از فارسي به عربي ترجمه شود .2. روند اين انتقال فرهنگي از طريق ترجمه در طول تاريخ به چه شكلي بوده¬است و در دوره ما چگونه دنبال مي¬شود؟ پس از بررسي اين نتيجه حاصل شد كه در گذشته ترجمه از فارسي به عربي به دو هدف اساسي شكل گرفت. 1. خلفاي عرب تمايل داشتند كه از تمدن ايراني كه اينك خود وارث آن هستند شناخت كافي پيدا كنند به طوري كه شناخت آداب و سنن و قوانين ادارات و حكومت و راه¬هاي تعامل و ارتباط با مردم جزء مواردي بود كه در ادب فارسي موجود بود و آنها بدان نيز مبرم داشتند، و اين مورد از هدف دوم از اهميت والاتري برخورددار بود 2. انگيزه دوم خودِ ايرانياني بودند كه مي¬خواستند ضمن يادآوري افتخارات امپراطوري بزرگ پارسي، با زنده نگه داشتن ميراث گذشتگان خود، در برابر عرب¬ها احساس فخر و مباهات كنند و به آنها گوشزد كنند كه ما اصحاب فكر و انديشه و تمدن بوديم و اگر عرب، به سرودن و دانستن شعر به خود مي¬بالد و خود را برتر مي¬داند نزد ايرانيان نيز آثار و منابعي گرانمايه وجود دارد كه با آثار آنها برابري و گاهي بر آثار آنان برتري دارد. چنانچه امروزه عرب¬ها به علت وجود همين اشتراكات فرهنگي و گره خوردن سرنوشت كشورهاي حوزه خليج فارس با ايران، براي آشنايي با انديشه¬هاي ناب ايراني، به ترجمه آثار ادبي گذشته و حال فارسي، اهتمام بسيار مي¬ورزند.