واكاويي آيين قرقيعان و رمضان خواني در حوزه خليج فارس و شرق ايران

يكي از مهمترين بخش هاي ادبي هر منطقه، فولكلور، آيين ها و باورهاي عاميانه است. با توجه به ديرينگي و كهنسالي فرهنگ غني ايران، تعدّد اقوام و پاره فرهنگ ها و نيز پراكندگي جغرافيايي، جشن ها و آيين هاي ملي و بومي فراواني وجود دارد كه هر ساله بصورت خودجوش و مردمي از قرن هاي بسيار دور به عنوان بخشي از ميراث مشترك اقوام ايراني در حال برگزاري است. آيين قرقيعان يا رمضان خواني، يكي از آيين هاي ماندگار و مرسوم است كه هر ساله در شب نيمه ماه رمضان در حوزه خليج فارس و در ميان اقوام گوناگون عرب و ايراني برگزار مي شود؛ جمعي از كودكان پس از افطار در شب پانزدهم رمضان بر درِ خانه-هاي محله گرد هم آمده و اشعاري محلي در قالب دو گروه همخواني مي كنند. آنها عموماً ضمن دعاي خير و سلامتي براي اهل خانه، استقبال از ماه خدا، تقاضاي آجيل و شيريني دارند. اين مراسم مشترك باعث نشاط و طراوت محله شده و خاطرات خوشي از اين ماه را در ذهن كودكان ترسيم مي كند. اين نوشتار با روش توصيفي تحليلي با رويكرد تطبيقي به بررسي شباهت ها و تفاوت هاي موجود در فرم و محتواي اشعار فارسي و عربي مي پردازد. نظر به گستردگي اين مراسم در جنوب و شرق ايران و كشورهاي عربي، اين پژوهش به حوزه خليج فارس و خراسان جنوبي محدود شد. از آنجا كه اين مراسم به صورت علمي تاكنون مورد تحقيق قرار نگرفته و نيز از منظر فقهي قابل تأمل است، ضرورت دارد درباره آن بيشتر تحقيق شود.