بررسي تطبيقي نقش آب در باغ ايراني در حوزه آب ريز مركزي (نمونه موردي باغ فين كاشان و باغ شازده ماهان كرمان)

Comparative study of the role of water in Iranian garden in central watershed (Case Study of Fin of Kashan Garden and Shahid Mahan Garden of Kerman)

باغ ايراني به عنوان نمونه تعالي از مقام برخورد انسان و انديشه اش به عنوان ميعادگاه زمين وآسمان محسوب مي گردد كه در مفهوم وسيع خود فرآورده هنر زيستن است و واسطه حكيمانه انسان و طبيعت است. پديده¬اي فرهنگي، تاريخي و كالبدي كه نهايت مادي را به نهايت معنوي ارتقا داده و ابهامي «مادي» در رابطه انسان با فضا باقي نمي¬گذارد. در اين ميان حضور آب در باغ ايراني از جمله عناصر نظام ساز بوده همراه با نظام گياهي در قالب يك نظم هندسي با طراحي متفاوت ناشي از فرم زمين، شيب و حوزه آب ريز باغ شكل گرفته است. عنصر آب از جمله عناصري است كه احساس و ادراك را به زيباترين وجه به كالبد باغ دعوت نموده و بعنوان عنصر كاربردي از جايگاه ويژه¬اي برخوردار است طراحي مسيرهاي آب، جايگاه كوشك و چشم‏اندازها كاملاً آگاهانه، نمادين و معناگرا شكل گرفته است. مقاله حاضر برآنست تا بگونه¬اي تطبيقي،به بررسى نحوه حضور و تعامل آب در فضاي باغ ايراني نمونه موردي (باغ فين كاشان و باغ شازده كرمان)، بپردازد. نتايج حاكي از آنست، نحوه حضور آب با پنج نقش كاركردي، كالبدي، معناگرايانه، منظر، شفابخشي بوده و در دو باغ مورد بررسي با دو طراحي متفاوت، در عين داشتن پنج نقش داراي شباهتها و تفاوت¬هايي است كه از جمله آن مي¬توان بطور خاص به شباهت در نقش¬هاي كاركردي، كالبدي و شفابخشي و تفاوتهاي نقش منظر و معناگرايانه براساس فرم زمين؛ و همچنين تفاوت بارز حضور آوايي آب در هر دو باغ اشاره نمود.