مزيّت ممتاز زن از منظر اقبال لاهوري (با تكيه بر بيتي به زبان اردو از وي)

چنان كه مي‌دانيم جنس زن عمدتاً در چهار مقام(مادري، همسري، دختري، و خواهري) تجلّي مي كند. بنيادي‌ترين رسالت زن، پردازش شاكله و شخصيّت انسان در دوران بسيار مهم و سرنوشت‌ساز كودكي، كه با سرپنجة جاري از فكر و هنر مادري است، مع ذالك، چرا اقبال لاهوري به عنوان يك حكيم و اسلام‌شناس، بيتي را كه به ظاهر نافي اين مقام سامي زن مي‌باشد، سروده است؟! يعني،نمود و شكوفايي خودي در مرد، بدون شخص دوم و مستقلاً صورت مي گيرد در حالي كه شكوفايي اين امر در زن (توسط ديگران) همراه است. مدعاي ما اين است كه، با نگاه ابتدائي و خام بر مي‌آيد، كه وي زن را، در حركت عمودي صعودي مقرون به تعالي، نكوهيده است امّا با فراست در مي‌يابيم كه بر خلاف معناي ظاهر، مراد وي ستايش زن مي‌باشد آن هم، به حدّي كه تمام كننده رسالت زن، و پر شدن نيمه خالي او را در تربيت و سازندگي كودكان كوچك امروز به مردان سترگ فردا مي‌داند، اين رويكردِ وي را مي‌توان به زيبايي از ساير آثار او دريافت. دست يافت پژوهش پيش رو اين است كه: تجلّي شكوه انسانيت انسان، در پرتو تربيت و با إعمال رسالت مادري، تحقق مي‌يابد و بس. زن در قوارة بلند مادري و در يك تشبيه بليغ، قلبي است كه، علاوه بر خون‌رساني به خود، به تماميّيت پيكرة انسان، خون زلال تزريق مي‌كند.