بررسي يكي از عوامل سبك ساز در شعر اقبال

سبك¬شناسي دانشي است كه به بررسي عوامل سبك¬ساز در آثار ادبي مي¬پردازد. در ايجاد سبك هر شاعر، عوامل متعددي وجود دارد.بيشتر اين عوامل ناشناخته¬اند، اما مجموعه¬ي آنها را مي¬توان در چند دسته طبقه-بندي كرد. نگرش خاص يكي از مهمترين اين عوامل است كه خود منبعث از فرهنگ مستولي بر جامعه-اي است كه شاعر در آن زندگي مي¬كند. فرهنگ، چه خود شاعران بدانند يا ندانند، در ايجاد سبك آنها تأثير فراوان دارد. اين تأثير تا آنجاست كه مثلاً شاعري كه از جامعه¬اي اسلامي برخاسته باشد، حتي اگر خود اعتقادات اسلامي نداشته باشد، بازهم سبكي دارد كه تحت تأثير فرهنك اسلامي است. در چنين شرايطي كاملا واضح است كه شاعراني كه اعتقادات اسلامي قوي داشته باشند -به طريق اولي- سبك آثارشان، تا چه حد متأثر از فرهنگ اسلامي است. در اين ميان مهمترين نمود فرهنگ اسلامي، يعني قرآن كريم بيشترين تأثير را در ايجاد سبك شاعران مسلمان دارد. اقبال لاهوري از مناديان وحدت اسلامي و احياء فرهنگ خودي، شاعر شناخته شده¬اي است كه بسيار تحت تأثير قرآن و آموزه¬هاي قرآني قرار داشته¬است. بررسي آثار او نشان مي¬دهد كه بسامد بالاي كاربرد آيات در اشعارش، در قالب:تلميح، اقتباس، حل و تضمين، .موجب شده است كه اين امر يكي از ويژگيهاي برجسته¬ي سبك فردي بسيار قوي او به شمار آيد.