نظريه اعجاز شبكه معرفتي و تشريعي قرآن

يكي از وجوه اعجاز قرآن مورد تأكيد قرآن پژوهان، «اعجاز تشريعي» است. اين وجه اعجاز به رغم برخورداري از طرفداران فراوان، از جهت تبيين برهان تا كنون فقير بوده است. البته كوشش‌هايي براي تبيين و برهاني كردن آن صورت گرفته كه بعضاً شرايط را سخت‌تر و پيچيده‌تر كرده‌ است. در اين بين به باور نگارنده مناسب‌ترين تحليل در بين تحليل‌هاي موجود از مرحوم آيت الله معرفت است؛ از اين رو اين مقال كوشيده ضمن باز خواني نظريه وي و ديگر نظريه‌هاي اعجاز تشريعي و تبيين و نقد آن‌ها، اين وجه اعجاز را در قالب تازه‌اي كه «شبكه معرفتي و تشريعي» ناميده، ارائه كند. در شبكه معرفتي و تشريعي افزون بر فرض نوآوري در همه علوم انساني و الهي، تعامل و ترابط آن‌ها با يكديگر و نقش اين تعامل و ترابط در تحصيل برنامه‌اي فرابشري و مؤثر بر همه شئونات زندگي بشر تا پايان جهان بررسي مي‌شود. پرسش‌هاي اساسي فراروي اين مقاله به قرار ذيل است: - نوآوري‌هاي قرآن در علوم انساني و تشريعات الهي كه غالبا به صورت كلي و محدود است، چگونه مي‌تواند در قالب يك برنامه فرابشري تبيين و تحليل شود؟ -قرآن چگونه با طرح كليات تشريعي خود مي‌تواند تا پايان جهان حضور خود را در برنامه‌هاي نو به نو بشري حفظ كند؟ - قرآن از يك سو بشر را به تفكر و تحقيق تشويق كرده و از سوي ديگر مدعي حضوري فراگير و جاودانه است، جمع اين دو گزاره چگونه تحليل مي‌شود؟