بررسي تطبيقي ديدگاه آيت‌الله معرفت و زمخشري پيرامون آيات ختم و طبع

يكي از موضوعاتي كه در قرآن به آن اشاره‌شده، مسئله ختم و طبع هست. همان‌گونه كه از آيات شريف قرآن برمي‌آيد، خداوند اين تعبيرها را براي كساني به كار مي‌برد كه قلب‌هايشان در محاصره گناهان قرارگرفته و به دليل كثرت گناهان، از فطرت اصيل خود بازگشته‌اند درنتيجه ايمان نمي‌آورند. در اين مقاله سعي بر آن است كه با روش توصيفي ـ تحليلي، ابتدا به معناي لغوي و اصطلاحي ، آثار و عوامل ختم و طبع پرداخته شود و بعد ديدگاه استاد معرفت و زمخشري را پيرامون آيات ختم و طبع بررسي كرده و نقاط اشتراك و تمايزهاي اين دو مفسر را در مورد اين موضوع به رشته تحرير درآورده و به اين سؤال اساسي پاسخ داد كه طبق نظر اين دو مفسر چه عاملي باعث ختم و طبع قلب انسان‌ها مي‌شود، كه در اين مورد علامه معرفت معتقد به سوء اختيار انسان‌ها از كردار و گفتار خودشان كه باعث مبتلا شدن قلب به اين امراض مي‌شود و زمخشري مفسر معتزلي با استعاره و تمثيل اين حالات قلب را توضيح مي‌دهد.