جايگاه عقل درتفسيرونقد روايات تفسيري ازديدگاه آيت الله معرفت وآيت الله جوادي ‌آملي

عقل، يكي ازمنابع قوي وغني دين، نقش بسزايي در تفسير قرآن و فهم معارف ديني دارد. اين حجت باطني در تبيين فهم مراد الهي گاه در قالب مصباح ، تفهيم آيات را ميسر مي سازد و گاه منبع فهم آيات الهي مي‌گردد و با استدلال و براهين قطعي، فهم را ممكن مي سازد. نوشتار پيش رو، با روش تحليلي تطبيقي به بررسي جايگاه عقل در تفسير و نقد روايات تفسيري از ديدگاه دو مفسر بزرگ معاصر آيت الله معرفت وآيت الله جوادي آملي، پرداخته و در دو بخش ارائه شده است. در بخش اول، ديدگاه هريك از مفسرين در خصوص تفسيرعقلي و ميزان بهره گيري از عقل مصباح و عقل منبع در تفسير قرآن مورد بررسي قرار گرفته است. علامه معرفت، تفسير عقلي را تفسير اجتهادي مي داند و به هر دو كاربرد عقل در تفسير معتقد است. ايشان از يك سو بر فهم عقلي آيات و از سوي ديگر برحكم عقل رشيد تأكيد دارد، درحالي كه آيت الله جوادي آملي تفسيرعقلي را همان تفسير قرآن با عقل برهاني(منبع) مي خواند و استفاده ازعقل مصباح را جزئي از تفسير مأثور مي دا‌ند. در بخش دوم مقاله جايگاه عقل در نقد روايات تفسيري از ديدگاه دو مفسر مورد بررسي قرار گرفته است.هر دو مفسر عقل را معياري مهم در نقد روايات تفسيري مي دانند؛ از سوي ديگربا توجه به نظرات دو مفسر در رابطه با جايگاه عقل در تفسير، در ملاك عرضه بر قرآن سنت نيز عقل نقش مصباح و هدايتگري را ايفا مي كند.