بررسي انتساب «ذنب» و «استغفار» به پيامبر اكرم6در قرآن از ديدگاه علامه محمد هادي معرفت و فخر رازي

عصمت يكي از مباحث مهم كلامي است كه از ديرباز مورد توجه مفسران، محدّثان و قرآن پژوهان بوده كه هريك از ابعاد گوناگون به اثبات اين مسئله پرداخته اند.از مسائل اصلي مربوط به عصمتِ پيامبرگرامي اسلام6،انتساب «ذنب و استغفار» به آن حضرت بوده كه در آيات متعددي از قرآن مطرح شده كه مفسرانِ مختلف فريقين دربارۀ اين موضوع ديدگاه‌هاي متفاوتي را ارائه نموده اند. اين نوشتار درصدد است تا با بررسي تطبيقي آراء كلامي فخر رازي و آيت الله معرفت به عنوان نمايندگان دو مكتب تفسيري اشاعره و اماميه را با روش توصيفي-تحليلي مورد نقد و ارزيابي قرار دهد. بررسي ها نشان مي دهد كه اين دو مفسر با توجه به اينكه داراي مباني ورويكردهاي متفاوتي در موضوع عصمت پيامبران هستند، در تفسير اين آيات داراي اختلاف نظر مي باشند. فخر رازي در تحليل خود عصمت را براي دوران بعد از نبوّت مي پذيرد، امّا ذنب را به گناه پيش از نبوّت پيامبر اكرم 6نسبت مي دهد و وجوهي چون گناه مؤمنين، ترك عملِ اولي، و گناه صغيرۀ جايز (چه عمدي و سهوي) براي آن برمي شمرد؛ امّا آيت الله معرفت طبق ديدگاه كلامي شيعه، عصمت را براي تمام دوران زندگي پيامبر اكرم6لازم دانسته و إنتساب ذنب را به گناه اجتماعي و استغفار پيامبر6 را، نياز ايشان به رشد و بالندگي و بهره مندي از امدادهاي الهي مي داند.پاسخگويي كامل به سه شبهۀ موجود در آيات قرآن كريم از ديگر مباحث اين نوشتار است.