نگاهي تطبيقي به مؤلفه هاي ادبيات پايداري در سروده هاي «حميد مصدق و محمود درويش»

ادبيّات پايداري از مهم ترين سنگرهاي فرهنگي ملّت هاي ستمديده است كه همواره واژة ظلم ستيزي را تداعي مي كند. از آن جا كه پايداري و مقاومت يكي از موضوعات مهم در ادبيّات هر ملّت است؛ لذا بررسي مؤلفه هاي اين نوع ادبي در شعر دو شاعر نام آشناي ايران و عرب (مصدق و درويش) و همساني و ناهمساني فكري آن ها در رويارويي با استبداد و بيدادگري و در برابر آن، پايداري ملت هاي مظلوم حائز اهميت است. حميد مصدق (1377 ـ 1318) از شاعران متعهدي است كه هنر و قريحة شعري اش را وقف وطن نموده و اصولاً در سروده هايش، آگاهي در مقابل توطئه هاي دشمن و ضرورت دفاع از ميهن را به مخاطب خاطر نشان مي كند. محمود درويش(2008 ـ 1941) نيز در سروده هايش توجه ويژه اي به وطن دارد و طيف وسيعي از مضمون سروده هاي وي را رهايي از شب تيره و كار ظلم در بر مي گيرد. عشق به وطن، مظلوميت مردم در برابر جنايات دشمن، ستايندگي شهيد و شهادت و شكوه از نابرابري و بي داد از مضامين مشترك در شعر اين دو شاعر است. از اين رو پژوهش حاضر كوششي است تطبيقي كه با بهره گيري از روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از داده هاي كتاب خانه اي به بررسي مؤلفه هاي ادبيّات پايداري در آثار اين دو شاعر مطرح ايران و عرب پرداخته و در اين راستا كوشيده است تا پس از تبيين مسأله، معرفي اجمالي دو شاعر و بيان شيوة خاص آن ها در اين نوع ادبي، با استخراج شواهدي از سروده هاي هر دو شاعر، امكان مقايسة شعري شان را فراهم سازد؛ بنابراين نتيجه پژوهش حاضر نشانگر نگرش دو شاعر به مؤلفه هاي پايداري و مقاومت است؛ اگر چه سروده هاي حميد مصدق به نقد استبداد حاكم بر جوامع بشري مي پردازد؛ ولي محتواي ضد استبداد و تجاوز ستيزي در اشعار او از بسامد نظر گيري برخوردار نيست؛ اما در مقابل مي توان گفت طيف وسيعي از سرود هاي محمود درويش داراي فضاي استبداد ستيزي، دعوت به مبارزه و ضد اشغال گري است تا آنجا كه او را به عنوان شاعر مقاومت فلسطين به جهان معرفي مي كند.