تأثير قرآن بر تركيباتِ جديد نظامي در مخزن الاسرار

نظامي در شعر زباني پيچيده و استعاري دارد و براي بيان مضامين و خلق تصاوير، تركيباتي به كار مي برد كه پيش از او سابقه نداشته است. وجود كلمات مركب و به عبارت ديگر تركيب سازي هاي بديع و منحصر به فرد نظامي نشان از احاطه و تسلّط بر سخن و ذوق و استعداد وافر اوست كه البتّه سبب اغماض و پيچيدگي شعرش نيز شده است. از سوي ديگر آگاهي و تسلّط نظامي بر علوم و امور ديني و به كارگيري لفظي و محتوايي قرآن و حديث به شيوه هاي گوناگون صبغه اي ديني و عرفاني به آثار او بخشيده است. زيباييِ واژه هاي بديع و ابتكاري و تركيباتِ نو در مخزن‌الاسرار، زماني دو چندان مي شود كه ساخت آنها بر پايه مفاهيم و معاني قرآني باشد. اين تركيبات با چنان دقّت و ظرافتي به كار مي روند كه تا خواننده در پي يافتن مصاديق اين اشارات نباشد به وجود آنان پي نمي برد. از اين رو در اين مقاله تلاش مي شود تركيبات بديع و مضاميني كه تحت تأثيرِ معنا، محتوا و الفاظ قرآن كريم و احاديث نبوي در كلام نظامي شكل گرفته است، مورد تحليل و بررسي قرار گيرد تا گوشه اي از هنر نظامي در خلق تصاوير بكر و بديع نشان داده شود.