بررسي پيوند نمادهاي حيواني و مضامين سياسي-اجتماعي در اشعار ميرزاده عشقي

در ادبيات فارسي، همچون ادبيات ساير زبان‌ها، شاعران و نويسندگان به دلايل بسياري از جانوران كمك گرفته‌اند. كه اين امر علاوه بر جذاب‌تر نمودن مطالب در نزد خوانندگان، فهم موضوعات را براي آنان آسان‌تر مي‌كند.درحقيقت مي‌توان گفت تمثيل حيواني معروف‌ترين نوع تمثيل است كه شاعران كمابيش در آثار خويش به گونه‌هاي مختلف به كار برده‌اند؛ درواقع امروزه هدف از به كار بردن تمثيل حيواني بيشتر جنبه اجتماعي تعليمي دارد؛ در ادبيات و داستان‌هاي كودكانه نيز كاربرد زيادي دارد. با پنهان كردن شخصيت انساني خود در پشت سر قالبهاي حيواني براي موعظه ، حكمت، عبرت‌آموزي و برجستگي‌ جنبه‌هاي سمبوليك اخلاقي، راهي تازه يافتند. اشعار هر شاعر و نويسنده‌اي متأثر از خلق و خوي و محيط اجتماعي اوست.ما در اين مقاله به بررسي پيوند نمادهاي حيواني و مضامين سياسي-اجتماعي در اشعار ميرزادۀ عشقي مي‌پردازيم كه ضمن بررسي ويژگي‌هاي اخلاقي و جامعه‌اي كه ميرزاده عشقي در آن زندگي مي‌كرد به بررسي بيشترين و پركاربردترين نمادهاي حيواني به كار رفته در ديوان او نيز مي‌پردازيم.در ديوان عشقي «شير» نماد قهرمانان «سگ» نماد دشمناني كه جرأت حمله ندارند و فقط پارس مي‌كنند «روباه» نمادانگليس كه شخصيتشان حيله‌گري و خباثت است و «خر» نيز نماد خدمتگزاران نادان و خيانتگر جامعه است.