تشبيه و استعاره در منظومة حماسي «جهانگيرنامه»

صور خيال را نه تنها بر مبناي بررسي آن ها در آثار ادبي؛ بلكه بر اساس انواع ادبي نيز مي توان مورد بررسي قرار داد. اين كه در هر يك از انواع حماسي، غنايي، عرفاني و...، هركدام از گونه ها و اقسام صور خيال از چه جايگاه و چه بسامدي برخوردارند، هم مي تواند از حيث تعيين ويژگي ها و مختصات انواع ادبي مفيد واقع گردد و هم مي توان با استفاده از اين مباحث، جايگاه يك اثر ادبيِ خاصّ را بر اساسِ نوعِ ادبي كه به آن تعلق دارد، مورد نقد و ارزيابي قرار داد. در اين مقاله با توجه به اين كه «تشبيه» و «استعاره»، در نوع ادبي حماسه و منظومه هاي حماسي، نسبت به ساير اقسام صور خيال (مجاز و كنايه)، موقعيت متفاوت تري داشته و بسامد و تنوع كاربرد هر يك از آن ها نيز در تشخيص ميزان پايبنديِ سراينده به معيارهاي حماسه سرايي و تعيين ارزش ادبي منظومه ها نقش مهمي ايفا مي كند، منظومۀ حماسي «جهانگيرنامه»، سرودة قاسم مادح (اواخر قرن ششم و يا قرن هفتم ه.ق(؟)) را مورد بررسي قرار داده و در مجموع، جايگاه و موقعيّت اين دوصورتِ برجستة خيال در اين منظومه را با ژانر حماسه تطبيق داده ايم.