مصالحه جويي سياسي در ايران و چالش هاي آن (مطالعه موردي: دولت چهارم قوام السلطنه1324-1326 و دولت موقت مهندس بازرگان1358-1357)

از جمله كارويژه هاي علم سياست و كنش گري سياسي، پذيرش اصل تعامل گرايي و مصالحه جويي سياسي با همه ي نيروهاي سياسي داخلي و خارجي است. اين اصل بديهي در جامعه سياسي ايران در يك سده اخير در زير سايه سنگين پيشينه تاريخي و عملكرد استعمارگران، استبداد، فرهنگ سياسي و ذهنيت و منافع نخبگان در جامعه ايران رنگ باخته و به دلايلي فرصت ظهور و بروز جدي نيافته اند و در مقاطعي كه مجال عرض اندام داشته است به تجربه اي ماندگار در حافظه و روح جمعي ايرانيان بدل نشده است. از جمله دوره هايي كه دولت هاي وقت در مسير حل و فصل بروز تنشها و منازعات داخلي در مسائل قومي از اين رهيافت و ابزار بهره جسته اند، دوره چهارم نخست وزيري قوام السلطنه (1324-1326) و دولت موقت مهندس مهدي بازرگان (1358-1357) است. اين پژوهش با بهره گيري از روش تاريخي و رهيافت تطبيقي با تكيه بر مستندات و گزاره هاي دقيق تلاش دارد ضمن توصيف روند مذاكره و تعامل نمايندگان دولت وقت با رهبران گروه هاي راديكال قومي، چالش هاي مصالحه جويي سياسي را از خلال تلاش هاي دو دولت قوام و بازرگان مورد طرح و بررسي قرار دهد. مصالحه ناپذيري و رويگرداني از مصالحه سياسي و غلبه آن در فرهنگ سياسي، نگاه كوتاه مدت و بدفهمي هاي طرف هاي ذينفع و از جمله نگاه صرفا ابزاري به موضوع تعاملات سياسي و فقدان اجماع نخبگان در دو سوي مصالحه گري و مداخلات بيگانه در راديكاليزه سازي و آشتي ناپذيري فضاي سياسي و كاربست سياست هاي خياباني از مهمترين چالش هاي جدي مصالحه جويي سياسي در ايران در دوران نخست وزيري دو دولت مذكور محسوب مي شود.