نظريّه سيستم ها و كاركردهاي قرآني آن

در نوشتار حاضر، نظرية سيستم ها به عنوان نظريه اي كاربردي در عرصة قرآن و قرآن پژوهي مورد بررسي و به پنج كاركرد قرآني آن اشاره شده است: 1. نگاه سيستمي كه درونمايۀ روش تفسير قرآن به قرآن به شمار مي آيد؛ 2. هر گونه معناشناسي اي براي معناشناسي واژگان قرآن كريم، بايد بر مبناي نگاه سيستمي به زبان و متن استوار باشد؛ 3. تدبّر كه «فهم روشمند و هماهنگ ظاهر قرآن كريم» است بر اساس رهيافتي سيستمي، روابط ميان آيات در يك سوره و روابط ميان سوره ها در قرآن كريم را كشف مي كند؛ 4. پاسخ به برخي شبهات و سؤالات عصري با نگاه سيستمي به قرآن كريم، امكان پذير است؛ 5. بر اساس «نظريّۀ آشوب» كه منشعب از نظريّۀ سيستم هاست، نه تنها قرآن كريم از آشفتگي به دور است، بلكه از نظم حيرت انگيزي برخوردار است. بر اساس نتايج اين نوشتار، به نظر مي رسد به كارگيري «نظريّۀ سيستم ها» در تفسير قرآن كريم نتايج سودمندي دارد كه عبارتند از: يك. دوري از تفسير جزءنگرانه؛ دو. دستيابي به معاني دقيق واژگان قرآن كريم؛ سه. كشف روابط ميان آيات و سوره ها؛ چهار. ارائۀ پاسخ هاي قانع كننده تر به سؤالات و شبهات عصري؛ پنج. نشان دادن نظم شگفت-انگيز قرآن كريم. اين كاركردها و نتايج نشان مي دهد كه لازم است مفسّران در تعامل با ساير دانش ها، به توسعه، تقويت و تدقيق مباني دانش تفسير قرآن كريم همّت گمارند تا راه براي افق گشايي هاي جديد از آموزه هاي قرآن كريم هموار گردد.