عوامل رشد اخلاقي براساس پژوھش قرآني

اخلاق از مهم ترين مؤلفه و ركن زندگي انساني است. همه رفتارها به نوعي به يك خُلق مرتبط اند. اگر اخلاق، دنياگرا و مادي محور باشد، زندگي رنگ مادي مي گيرد كه به نقصان ماده، زندگي ناقص خواهد شد، ولي اگر اخلاق الهي و معنويت محور باشد، هم دنيا را زيبا مي كند و هم آخرت خوشي را رقم مي زند. دستيابي به اخلاق الهي و رشد اخلاقي، هم نيازمند تلاش در بُعد نظري است و هم جديت در بُعد عملي. خاستگاه اخلاق فطرت است و شكوفاسازي داشته هاي فطري اساس رشد اخلاق است. فطرت انساني كامل بالفعل نيست، ولي استعداد تكامل در ربّانيت را دارد و بايد با برنامه به تدريج و با كدح و زحمت مسير رشد و كمال را طي كند. قرآن برنامه حركت به سوي كمال بالفعل است كه مؤلفه ها و عوامل رشد در آن بيان شده است. قرآن قله كمال بالفعل را «خُلُق عظيم» خوانده كه با توجه به فرمان اسوه قرار دادن صاحب اين حد از رشد، روشن است كه نزديك شدن به اين قله ممكن است. آنچه اين امكان را به فعليت نزديك مي كند، در مرحله اول شناخت عوامل و موانع رشد و در مرحله دوم به كار بستن و جديت است. عوامل متعددي در شكوفايي و رشد استعداد فطري نقش دارند كه با نگاه به قرآن بعضي ارادي و اكتسابي اند، و بعضي غير ارادي و بيرون از دايره امكان كسب اند. اين پژوهش كه از نوع كتاب خانه اي، توصيفي و تحليلي است، در پي شناخت و ارائه عوامل رشد اخلاقي است.