نقش درياچه اروميه در تكامل خاكها در دشت اروميه

درياچه اروميه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشك شدن كرده است و امروزه در خطر خشك شدن كامل قرار دارد. كاهش عمق و سطح درياچه اروميه به صورت پيوسته از سال ۱۳۷۴ آغاز گرديده است و از آن پس تاكنون ادامه داشته است (كرباسي و همكاران، 2010؛ زرقامي، 2011؛ حسن زاده و همكاران، 2011). به جز قسمت مركزي آن، ساير بخش هاي درياچه در حاشيه هاي آن، به صورت اراضي نمكي باقي مانده اند. تكامل خاك در منطقه اي كه براي زمان بسيار طولاني در زير رسوبات درياچه اي بوده است، با منطقه اي كه درياچه مدام در آن ناحيه در حال پيشروي و پسروي بوده است و منطقه اي كه هرگز تحت تاثير رسوبات درياچه اي نبوده، متفاوت مي باشد. بنابراين مطالعه لايه بندي رسوبات در اين اراضي و تكامل خاك ها در اين مناطق مي توانند اطلاعات بسيار ارزشمندي را از گذشته درياچه اروميه و اقليم حاكم در زمان تشكيل در اختيار ما قرار دهد (محمودي و حكيميان، 1379). نمونه هاي گرفته شده از طريق مغزه هاي پيستوني، ضخامتي در حدود 7 متر از نهشته هاي نرم مربوط به دوره هولوسن دارد. بررسي گرده شناسي در رسوبات درياچه اروميه مي رساند كه در طي عمر درياچه شرايط اقليم خشك دركار بوده است (بوتما، 1986). مطالعات همچنين نشان داده اند كه گستردگي درياچه اروميه در گذشته بسيار بيش از اين بوده است و مناطق وسيعي را در حاشيه خود تحت تاثير قرار داده است. بخش هايي از اين اراضي براي ده ها و بلكه صدها سال خارج از آب بوده اند و بخش هايي ممكن است بارها به زير آب رفته و خارج شده باشند. مطالعه ي چگونگي توسعه و تكامل خاك تحت تاثير فاكتورهاي خاك سازي به عنوان پايه اي اساسي در زمينه مديريت هرچه بهتر خاك حائز اهميت است. يكي از شواهد ارزنده اي كه كمك مي كند تا به درستي به بررسي نقش درياچه اروميه در تشكيل خاك ها در حاشيه آن پرداخته شود، مطالعه چگونگي تكامل خاك ها مي باشد. به بيان ديگر، خواص خاك در لنداسكيپ به نوع ماده مادري كه خاك بر روي آن تشكيل مي شود، شرايط اقليمي حاكم و درجه تكامل آن ارتباط دارد. لذا هدف از انجام اين تحقيق بررسي نقش درياچه اروميه در تكامل خاك ها در حاشيه غربي آن در دشت اروميه بود.