گفتمان اميد در بهاريه‌هاي فارسي

بهار فصل شكفتن و رستن‌هايي است كه اگرچه همواره به كوتاهي و گذرايي موصوف شده است، چنان گيرا و پرتحرك و رنگارنگ است كه گويا حيات همواره نوشونده، ملكي جاودان است. به همين دليل، در ادب پارسي از ديرباز تا دوران معاصر تصاوير و استعاره هايي شگفت از اميد و سرزندگي با بهار و شكفتن‌هاي ابدي آن پيوند يافته است. در اين نوشتار تلاش مي شود «گفتمان اميد» در پيوند با بهار با تكيه بر استعاره‌هاي مفهومي مندرج در اشعار شاعران در دوره هاي مختلف شعر پارسي كه مي توان آن ها را نمايندة طرز انديشه و نگرش شايع روزگار خود دانست، با روش توصيفي-تحليلي بررسي شود. از اين رهگذر نشان داده مي‌شود كه نگرش‌هاي گوناگون فرهنگ ايراني دربارة اميد چگونه در بستر طبيعت بهار شكل گرفته و در دوره‌هاي مختلف دگرگون شده است. براي انجام اين پژوهش مشهورترين قصيدة بهاريه از منوچهري دامغاني، نماينده سبك خراساني و نگرش طبيعت‌گرا به معني عام آن، و قصيدة بهارية سعدي شيرازي، نمايندة سبك عراقي و جلوه‌گاه نگرش انديشه ورزانه به هستي، و غزل توصيفي جلال الدين محمد مولوي، نمايندة عرفان و نگرش درون گرايانه، و سرانجام شعر بهارية نيما يوشيج، نمايندة انسان معاصر، با روش توصيفي-تحليلي بررسي مي‌شود و به اين ترتيب جلوه اي از سير تحول مفهومي اميد در فرهنگ ايراني نموده خواهد شد.