معادله ساختاري عوامل تاثيرگذار بر پذيرش فناوري اطلاعات و ارتباطات در بين دانشجويان تربيت بدني شاغل در آموزش و پرورش شيراز

مقدمه فناوري اطلاعات و ارتباطات به طور فزاينده‌ا‌ي در همه‌ي بخش‌هاي جامعه نفوذ كرده و به بخش جدايي ناپذيري از زندگي روزانه مردم تبديل شده است با كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات، دسترسي به دانش و ارتباط با ديگران فراهم ميشود و تغييرات اقتصادي، بازسازي كسب و كار، آموزش و اشتغال تحت تأثير قرار ميگيرد. كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در نظام‌هاي آموزشي و دانشگاهي يك برنامه و جريان آموزشي فعال است، كه نقش تأثير آموزش نوين را براي حضور مؤثر در هزاره سوم ترسيم ميكند، ولي مقدم بر كاربرد آن، بايد تلاش شود عواملي مؤثر بر پذيرش و استفاده از اين پديده شناسايي شوند. در واقع آموزش و يادگيري متاثر از اين فناوري است به گونه‌اي كه بسياري از روش‌هاي آموزش عالي در حال تغيير مي‌باشند و قابليت‌هاي، اين فناوري و ظرفيت‌هاي ايجاد شده توسط آن و چگونگي برخورد نظام آموزش عالي با اين پديده به گونه اي شالوده نظام آموزش عالي در آينده را پي ريزي خواهد كرد. حال با توجه به اين مهم مي‌توان گفت كه بررسي عامل هايي كه بر پذيرش و كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات مؤثر هستند، گامي در جهت شناسايي برخي از نيازهاي دانشجويان در مقطع تحصيلات تكميلي و تلاش، براي پاسخگويي درست به آنها به شمار مي‌آيد. از اين رو، هدف اصلي اين پژوهش، واكاوي عامل هاي مؤثر بر پذيرش فناوري اطلاعات و ارتباطات توسط دانشجويان تربيت‌بدني مي‌باشد. 2- روش شناسي: اين تحقيق از نظر ماهيت از نوع تحقيقات كمي است، با توجه به هدف از نوع تحقيقات كاربردي و جزو تحقيقات علّي- ارتباطي مي‌باشد كه براي انجام آن از بين روش‌هاي استنباطي از روش تحليل كوواريانس– واريانس استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق شامل همه‌ي دانشجويان كارشناسي ارشد رشته تربيت بدني شاغل در آموزش و پرورش 210 N= كه با استفاده از جدول نمونه‌گيري پاتن (2002) تعداد 136 نفر بررسي و گزينش شدند. روش‌هاي آماري مورد استفاده در اين پژوهش تحليل همبستگي با استفاده از نرم‌افزار و مدلسازي معادل‌هاي ساختاري با استفاده از نرم‌افزارSPSS20 و مدل‌سازي معادل‌هاي ساختاري LISREL8.50 بودند. 3- نتايج يا يافته ها نتايج پژوهش نشان دادند كه ميانگين سن دانشجويان تربيت بدني موردنظر 36/30 با انحراف معيار 36/2 سال بود و آنان در دامنه سني 27 تا 36 سال قرار داشتند. به لحاظ جنس، 87 نفر (64 درصد) از دانشجويان مورد بررسي زن و 49 نفر (36 درصد) از آنان مرد بودند. از بين دانشجويان 113 نفر (1/83 درصد) اظهار داشتند كه انواع فناوري و به ويژه رايانه و اينترنت به آساني در دسترس هستند. هم‌چنين 2/91 اظهار داشتند كه تجربه در استفاده از رايانه و اينترنت داشته اند و ميانگين تجربه آنان 60/7 سال با انحراف معيار 04/3 سال مي‌باشد. از سوي ديگر ميانگين ميزان آشنايي آنان با شكلهاي فناوري 11/4 (دامنه ميانگين از 0= هيچ تا 6= خيلي زياد) با انحراف 90% مي باشد كه در حد متوسط و بالاتر برآورد شد. ميانگين بارهاي استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات نشان داد، كه بيشتر پاسخگويان76 نفر (9/55 درصد) اظهار داشته‌اند كه چند بار در روز از اين فناوري استفاده مي‌كنند. 31 نفر (8/22) دو تا سه بار در هفته، 12 نفر (8/8 درصد) يكبار بار در روز، 7 نفر (1/5 درصد) 2 تا 3 بار در ماه، 7 نفر (1/5 درصد) هفته اي يكبار و 3 نفر (2/2 درصد) يكبار در ماه از فناوري استفاده مي كنند. ميانگين مدت استفاده پاسخگويان از فناوري نشان مي‌دهد كه 6/34 درصد (بيشتر پاسخگويان يعني 47 نفر) بيشتر از سه ساعت در روز از فناوري‌هاي در دسترس استفاده مي‌كنند. 26 نفر (1/19 درصد) 2 تا 3 ساعت در روز، 24 نفر (6/17 درصد) 1 تا 2 ساعت در روز، 15 نفر (11 درصد) كمتر از نيم ساعت در روز از اين فناوري استفاده مي‌كنند و 2 نفر (5/1 درصد) هم اساساً از اين فناوري استفاده نمي‌كنند. پيش از استفاده از مدل سازي معادل ههاي ساختاري با نرم افزار ليزرل، رابطه بين متغيرهاي تشكيل دهنده مدل با يكديگر ارزيابي شدند. با توجه به اين كه ماتريس همبستگي، پايه‌ي تجزيه و تحليل مدل‌هاي علّي است، جدول 1، گوياي ارتباط مثبت و معني داري بين متغيرهاست. قابل ذكر است كه بين متغيرهاي موجود در تحقيق هم خطي وجود ندارد. 4- بحث و نتيجه گيري نتايج ارايه شده در جدول 1 نشان‌دهنده اين است كه رابطه‌ي مثبت و معني داري در سطح يك درصد ( 1%p= ) بين سازه‌هاي تصميم به استفاده، نگرش نسبت به فناوري، درك سودمندي و آساني استفاده و خودكارآمدي رايانه اي با استفاده واقعي از فناوري وجود دارد. اما بين سازه هنجار ذهني با سازه‌ي استفاده واقعي رابطه معني‌داري ديده نشد. 5- نتيجه گيري اين پژوهش به تحليل عامل‌هاي مؤثر بر پذيرش فناوري اطلاعات و ارتباطات در بين دانشجويان تحصيلات تكميلي رشته‌هاي تربيت بدني شاغل در آموزش و پرورش شيراز با استفاده از مدل پذيرش ديويس پرداخت. بر پايه تجزيه و تحليل داده ها بيشتر دانشجويان مورد نظر اظهار داشتند كه انواع فناوري اطلاعات و ارتباطات، به ويژه رايانه و اينترنت به سادگي در دسترس هستند. نزديك به 91 درصد از آنان داراي تجربه گذشته استفاده از رايانه و اينترنت بودند و ميزان آشنايي آنان با انواع مظاهر فناوري در حد متوسط و بالاتر برآورد شد. كه با توجه به اين نتايج پيشنهاد مي‌شود با در نظر گرفتن وجود آشنايي با فناوري اطلاعات و ارتباطات در بين دانشجويان تحصيلات تكميلي، برگزاري دوره هاي پيشرفته آشنايي با فناوري اطلاعات و ارتباطات مي‌تواند بسيار مؤثر و سودمند باشد. هم چنين ميانگين بارهاي استفاده از فناوري نشان داد كه بيشتر پاسخگويان، (9/55 درصد) اظهار داشته اند كه چند بار در روز از فناوري استفاده مي‌كنند. ميانگين فراواني مدت استفاده پاسخگويان از فناوري نيز نشان مي دهد كه (6/34 درصد بيشتر پاسخ‌گويان) بيش از سه ساعت در روز از فناوري‌هاي در دسترس استفاده مي‌كنند. با اين وصف مي توان پيشنهاد داد كه با چاپ تك نگاشت پايگاه‌هاي علمي را به دانشجويان معرفي كرد تا بتوانند بيشترين بهره را از زمان صرف شده براي استفاده از اينترنت ببرند. برابر نتايج بدست آمده از تحقيق استفاده واقعي توسط تصميم به استفاده و تصميم به استفاده توسط نگرش، تبيين شد. كه اين نشان دهنده‌ي تأثير غير مستقيم نگرش بر استفاده واقعي است. بنابراين پيشنهاد مي شود كه به دانشجويان تحصيلات تكميلي درباره جنبه‌هاي مختلف كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات با برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي اطلاع‌رساني شود. از ديگر نتايج به دست آمده اين كه، نگرش توسط درك از سودمندي و هنجار ذهني تبيين شد، درك آساني به طور غير مستقيم بر نگرش و هنجار ذهني، و درك آساني و خودكارآمدي بر درك از سودمندي مؤثر بودند. خودكارآمدي و هنجار ذهني بر درك آساني تأثير داشتند، و خودكارآمدي به طور غير مستقيم درك سودمندي را تبيين كرد نتايج نشان دادند كه بين سازه‌هاي تصميم به استفاده، نگرش نسبت به فناوري، درك سودمندي و آساني استفاده و خودكارآمدي رايانه ايي با استفاده واقعي از فناوري رابطه وجود دارد. اما بين سازه هنجارذهني با سازه استفاده واقعي رابط هاي ديده نمي شود. سازه تصميم به استفاده بيشترين تأثير را بر استفاده واقعي از فناوري دارد 69t= 6/67 , γ = 0/ و 48 درصد از اين تغييرات واريانس استفاده واقعي توسط اين سازه تبيين مي‌شود. از سوي ديگر، سازه‌هاي درك سودمندي از فناوري، خودكارآمدي، هنجار ذهني، درك آساني استفاده از فاوا و نگرش نسبت به فناوري به ترتيب اهميت اثرگذاري بر استفاده از فناوري در رتب ههاي بعدي قرار گرفتند. با توجه به اين يافته ها مي‌توان پيشنهاد كرد كه دانشجويان مقطع تحصيلات تكميلي انجام كارهاي تحقيقاتي تشويق و براي آنان شرايطي ايجاد كرد كه ضمن دسترسي به سايت هاي علمي – پژوهشي مرتبط با رشته و كارهاي پژوهشي در دست انجام بتوانند از فضاي فناوري اطلاعات و ارتباطات به خوبي بهره گيرند.