اثرات يك دوره تمرينات طناب ورز بر ظرفيت هاي ريوي پسران مقطع ابتدايي

مقدمه بدن با عملكرد طبيعي ريه ها مي تواند اكسيژن مورد نياز خود را دريافت و دي اكسيد كربن را دفع كند. با وجود اين، در افراد زيادي ديده شده است كه اختلال در عملكرد ريوي باعث مي شود انتقال اكسيژن در خون مختل و تحمل فعاليت ورزشي آنها محدود شود (گائيني و دبيدي روشن، 1385). يكي بخش هاي مهم ظرفيت هاي ريوي مي توان به حجم هوايي كه در ثانيه اول يك بازدم فعال و پرفشار كه بعد از يك دم عميق انجام مي‌شود (از TLC شروع مي‌شود) (واسعي، 1394). حداكثر ميزان جريان بازدم است كه در مراحل بسيار ابتدايي بازدم پرفشار رخ مي‌دهد (مركز آموزشي، پژوهشي و درماني واسعي، 1394). FEF%75 و FEF%50: جريان بازدم پرفشار در FVC 50 يا 75 درصد حداكثر جريان بازدمي اندازه‌ گرفته شده در نقطه‌اي است كه FVC 50 و 75 درصد بازدم شده است. اگرچه هر دو شاخص فوق داراي حدود طبيعي وسيعي هستند (رحماني نيا و همكاران، 1390). بسته به پروتكل مورد استفاده، قبل از آنكه نسبت تقسيم تهويه به حجم دي اكسيد كربن افزايش يابد، يك تاُخير زماني كوتاه مدت(معمولا 2دقيقه) وجود دارد.اين تاخير زماني را با ظرفيت ذخيره سازي فراوان دي اكسيدكربن بدن و برابري اوليه كه بين افزايش تهويه و حجم دي اكسيد كربن در نقطه آستانه تهويه اي وجود دارد، توجيه كرده اند (گائيني و دبيدي روشن، 1385). لذا با توجه به اينكه در ساله¬هاي اخير وزارت آموزش و پرورش اقدام به برگزاري طرح هاي ورزشي از قبيل طرح سباح و طرح طناورز نموده است در اين تحقيق تلاش شده است با استفاده از تمرينات متنوع طناورز تاثير اين تمرينات بر روي عملكرد ريوي دانش آموزان مورد نظر كه در محدوده سني 9 تا 12 سال مي باشند اندازه گيري شود. 2- روش شناسي بدين منظور از بين دانش آموزان داوطلب شهر سيدان 30 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب و پس از تعيين توان هوازي اين افراد در دو گروه تمرينات طناورز و گروه كنترل تقسيم شدند. گروه تمرينات طناورز به مدت هشت هفته، هرهفته سه جلسه و هر جلسه 45 دقيقه تمرينات منتخب طناورز را انجام دادند و گروه كنترل در اين مدت فقط فعاليت هاي روزانه خود را داشت. قبل از اجراي تحقيق و در پايان تحقيق fev1 و mef50 و mef75 با استفاده از دستگاه اسپيرومتري casto ساخت كشور آلمان اندازه گيري شد. جهت تجزيه و تحليل يافته هاي تحقيق از آزمون هاي اماري t مستقل و وابسته استفاده شد. همچنين از نرم افزار SPSS نسخه 21 و سطح معني داري در تمامي اندازه گيري ها 05/0 در نظر گرفته شد. 3- نتايج يا يافته ها نتايج آزمون آماري t مستقل نشان داد كه هشت هفته تمرينات طناب ورز اثر معناداري بر تغييرات حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول دارد؛ و حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول در گروه تمرين به طور معني داري بيشتر از گروه كنترل بود. بنابراين فرضيه صفر رد گرديد (25/2-=t؛ 03/0 p). ولي اثر معني داري بر fef50 (30/0-=t؛ 03/0 p) و fef75 (25/1-=t؛ 16/0 p) ندارد. 4- بحث و نتيجه گيري نتايج تحقيق نشان داد كه هشت هفته تمرينات منتخب ورزشي اثر معناداري بر تغييرات حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول دارد؛ ولي تاثير معني داري بر fef50 و fef75 پسران مقطع ابتدايي ندارد. هواي بازدم اجباري كه در طي يك ثانيه خارج مي‌شود [1](FEV1)، نشانگرهاي قوي از عملكرد ريه هستند (آزاد[2]، 2011)، گروه عضلات مختلف بكار گرفته شده در هنگام تهويه در زمان استراحت موضوع بحث برانگيز ديگري است كه بر عملكرد ريه تاثيرگذار است (كريشنان[3]، 2000). از طرفي ديگر فعاليت فيزيكي به عنوان يك عامل ايجاد كننده‌ي برونكواسپاسم مطرح مي‌باشد (لئو آ و همكاران [4] 2004). شاو[5] (2003) با بررسي تأثير تمرين مقاومتي بالاتنه بر عملكرد ريوي مردان بي تمريني سيگاري نشان داد هشت هفته تمريني فقط PEF (اوج جريان بازدمي) را به ترتيب 6/13 و 9/13 در صد افزايش مي‌يابد ولي بر ساير شاخص‌هاي اسپيرومتري تاثير معنادار ندارد كه نتايج تحقيق ايشان با تحقيق حاضر در زمينه حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول و ظرفيت حياتي اجباري هم خواني ندارد ولي در مورد نسبت حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول به ظرفيت اجباري هم خواني دارد. توسط توفيقي و همكاران (1391)، پزوهشي به منظور بررسي تأثير 12 هفته تمرين استقامتي، مقاومتي، و موازي بر حجم و ظرفيت ريوي دانشجويان مرد غير فعال انجام شد. يافته‌هاي پژوهش در گروه‌هاي پژوهشي نشان داد پس از 12 هفته برنامه تمريني در برخي شاخص‌هاي ريوي افزايش معناداري نسبت به شرايط پايه ديده شد كه نتيجه ي اين مطالعه، با تحقيق حاضر نتايج تحقيق ايشان با تحقيق حاضر در زمينه حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول و ظرفيت حياتي اجباري هم خواني دارد ولي در مورد نسبت حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول به ظرفيت اجباري هم خواني ندارد. 5- نتيجه گيري به طور كلي مي توان نتيجه گرفت تمرينات طناب ورز تاثير مطلوبي بر عملكرد ريوي پسران مقطع ابتدايي دارد.