مقايسه كنترل پاسچر پويا در زنان با و بدون والگوس دايناميك زانو

1-مقدمه آسيب هاي زانو يكي از پنج شرايط پزشكي ناتوان كننده در سرتاسر جهان است كه از هر دو نفر يك نفر را تحت تاثير قرار داده است. در افراد مسن، استئوارتريت كمپارتمان خارجي (OA) با والگوس در صفحه فرونتال در طول راه رفتن همراه است. آسيب¬هاي زانو در دوندگان و ورزشكاراني كه فرود و پرش¬هاي مكرر را انجام مي¬دهند، شيوع زيادي دارد. شيوع سندرم درد پتلافمورال در زنان 18-35 سال 13 درصد مي¬باشد و ميزان آن در زنان 23/2 برابر بيشتر از مردان است . والگوس دايناميك زانو به¬عنوان يك ريسك فاكتور رايج براي آسيب¬هاي حاد و اوريوز اندام تحتاني از جمله سندروم درد پتلافمورال، آسيب ACL، استئوآرتريت زانو، اسپرين¬هاي MCL، آسيب غضروف و منيسك زانو و سندروم ايليوتيبيال مطرح شده است. والگوس دايناميك زانو تركيب ادداكشن و اينترنال روتيشن ران، ابداكشن و اكسترنال يا اينترنال روتيشن تيبيا حين مانورهاي پرش فرود يا اسكات مي¬باشد (Schmidt, Harris-Hayes, Salsich, 2017). در واقع والگوس زانو ناشي از تركيب حركات فمور و تيبيا است كه مي¬تواند توسط مفاصل پروگزيمال و ديستال زانو شامل تنه، ران و مچ پا اثر پذيرد (Holden, Boreham, Doherty, Delahunt, 2017). حفظ تعادل در زنجيره حركتي بسته به استراتژي¬هاي حركتي مفاصل اندام تحتاني وابسته است و كاهش اطلاعات آوران، كاهش قدرت و ثبات در مفاصل اندام تحتاني تعادل را برهم مي¬زند. متخصصان اغلب با استفاده از ارزيابي¬هاي كنترل پاسچر به تخمين ريسك آسيب، نقص¬هاي ناشي از آسيب و ميزان بهبودي بعد از مداخلات مي¬پردازند. تاكنون تحقيقات اندكي به بررسي كنترل پاسچر پويا در زنان داراي والگوس دايناميك زانو پرداخته¬اند و اكثر تحقيقاتي كه انجام شده است به بررسي و مقايسه دامنه حركتي و قدرت ايزومتريك مفاصل اندام تحتاني در افراد داراي والگوس دايناميك زانو پرداخته¬اند و تحقيقي كه كنترل پاسچر پويا را در افراد داراي والگوس دايناميك زانو بررسي كرده باشد انجام نشده است از اينرو هدف از تحقيق حاضر بررسي كنترل پاسچر پويا در زنان داراي والگوس دايناميك زانو و مقايسه آن با همتايان بدون والگوس دايناميك زانو بود. 2- روش شناسي تحقيق حاضر از نوع تحقيقات توصيفي مقطعي بود. جامعه آماري شامل كليه دختران رشته تربيت بدني دانشگاه بوعلي سينا همدان بود كه از بين آنها با توجه به معيارهاي ورود 52 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. معيارهاي ورود شامل داشتن زاويه والگوس حداقل 12 درجه براي افراد گروه والگوس، داشتن زاويه والگوس كمتر از 12 درجه براي گروه سالم، داشتن حداقل سه جلسه فعاليت در هفته و معيارهاي خروج شامل وجود آسيب در اندام تحتاني در سه ماه گذشته و درد در روز آزمون بود. در ابتدا كينماتيك زانو در صفحه فرونتال حين فرود تك پا از ارتفاع 30 سانتي¬متري توسط يك دوربين با فركانس 240 هرتز مورد ارزيابي قرار گرفت. براي تشخيص زوايا از ماركرهاي بازتاباننده نور روي خارخاصره¬اي قدامي سمت چپ و راست، وسط پاتلا و وسط قوزك سمت برتر استفاده شد، سپس داده¬هاي حاصل از اين دوربين با نرم افزار كينويا مورد تجريه و تحليل قرار گرفت. افرادي كه زاويه زانوي آنها بيشتر از 12 درجه بود در گروه داراي والگوس دايناميك (26 نفر) و افرادي كه زاويه زانوي آنها در صفحه فرونتال كمتر از 12 درجه بود (26نفر) در گروه سالم قرار گرفتند. بعد از مشخص شدن شدن افراد گروه¬ها، كنترل پاسچر آزمودني¬ها با استفاده از آزمون Y مورد ارزيابي قرار گرفت و داده¬هاي بدست آمده از اين آزمون با طول پا نرمال شد (Linek, Sikora, Wolny, Saulicz, 2017). براي مقايسه داده¬ها بين دو گروه از آناليز واريانس چند متغيره (MANOVA) استفاده شد(05/0≥P). 3- نتايج يا يافته ها نتايج آزمون تحليل واريانس نشان داد بين شاخص كلي تعادل پوياي پاي راست، شاخص قدامي تعادل پوياي پاي راست و شاخص خلفي-خارجي تعادل پوياي پاي راست تفاوت معني¬داري وجود دارد به نحوي كه در تمامي شاخص¬هاي ذكر شده ميانگين مسافت پيموده شده در افراد داراي والگوس دايناميك زانو از گروه بدون والگوس كمتر بود (05/0≥P). اما بين بقيه شاخص¬ها شامل تعادل كلي پاي چپ، جهت خلفي -داخلي پاي چپ و راست و خلفي- خارجي پاي چپ با وجود اين¬كه ميانگين گروه داراي والگوس در تمامي شاخص¬ها از گروه بدون والگوس كمتر بود اما، به لحاظ آماري تفاوت معني¬داري مشاهده نشد (05/0≥P). 4- بحث و نتيجه گيري بطور كلي نتايج تحقيق نشان داد زنان داراي والگوس دايناميك زانو كنترل پاسچر ضعيف¬تري نسبت به زنان بدون والگوس دايناميك زانو دارند. آزمون تعادلي Y به هم انقباضي عضلات چهارسر و همسترينگ در همه جهات نياز دارد. براي انجام اين آزمون بخصوص در جهت خلفي- خارجي، اكستنسورهاي هيپ و فلكسورهاي زانو، همسترينگ¬ها و گلوتوئال بايد از قدرت كافي برخودار باشند. يكي از دلايل احتمالي اين نتيجه مي¬تواند ضعف در قدرت عضلات هيپ باشد. همان طوري كه تحقيقات قبلي هم نشان داده¬اند افراد داراي والگوس زانو قدرت ابداكتورهاي و چرخش دهنده¬هاي خارجي هيپ كمتري نسبت به افراد سالم دارند (Lee, Sim, Jiemin, 2017). از اينرو ضعف در قدرت اين عضلات مي¬تواند باعث كاهش فاصله رسش در آزمون تعادلي Y شود. تغيير در راستاي زانو حين فعاليت¬هاي دايناميك بر نيروهاي وارده به مفصل زانو و فعاليت¬هاي عضلاني اثرگذار است. افزايش زاويه زانو در صفحه فرونتال باعث مي¬شود عضلات چهارسر كمتر به عنوان اكستنسور زانو عمل كنند. تحقيقات قبلي همچنين نشان داده¬اند كاهش قدرت ابداكتورها و اكستنسورهاي هيپ باعث والگوس زانو حين فعاليت¬هاي پويا مي¬شود.