تاثيرخستگي بر توزيع فشار كف پايي در مرحله استقرار راه رفتن در نوجوانان واليباليست با و بدون سابقه آسيب مچ پا

1-مقدمه: برخوردهاي متناوب كف پا با زمين و تغيير الگوي كنترل مفصل مچ پا به دنبال خستگي تمريني از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر عملكرد مهارتي در واليباليست ها مي باشند. تحقيقات نشان داده اند كه خستگي عضلات پيرامون يك مفصل (خستگي موضعي) مي تواند باعث تغيير الگوي حركت، تغيير در هم انقباضي عضلات آن مفصل، تغيير نيروي عكس العمل زمين و در نتيجه افزايش ريسك آسيب ديدگي در اجراي مهارت هاي ورزشي مي شود (1). با توجه به اهميت تاثير توزيع نامناسب نيروهاي كف پايي بر بروز حركات غير طبيعي و اعمال استرس در ساختار پاي بازيكنان در ورزش واليبال، مطالعه حاضر با هدف تاثير خستگي ناشي از پرش و فرود بر ويژگي هاي فشار كف پايي در مرحله استقرار راه رفتن انجام شد. 2- روش شناسي: 24 واليباليست مرد نوجوان در دو گروه، اول بدون سابقه آسيب مچ پا (12 نفر با سن: 45/1±5/16 سال، وزن: 76/14±92/74 كيلوگرم ،قد: 50/8±75/183 سانتي متر) و دوم (12 نفر با سني: 37/1±9/16 سال، وزن: 18/11±68/68 كيلوگرم، قد: 68/6±64/180 سانتي متر) با سابقه آسيب در مچ يك پا در يك سال اخير به طور داوطلبانه و با تكميل فرم رضايت نامه اطلاعات فردي به عنوان آزمودني تحقيق انتخاب شدند. پس از 15 دقيقه گرم كردن اوليه پروتكل خستگي شامل دو فاز اجرا شد. فاز اول 4 ست 30 تايي پرش عمودي، با قرار دادن دست روي كمر (30 ثانيه استراحت بين هر ست) و پوشيدن كمربند وزني (تقريبا 10 درصد وزن بدن) اجرا شد. فاز دوم پروتكل خستگي شامل تكرار فاز اول اما در سه ست و به دنبال آن يك ست بدون كمربند وزني بود. بلافاصله پس از پايان فاز دوم هر آزمودني 5 پرش سه گام اسپك اجرا كرد. متغيرهاي فشاركف پايي در فاز استقرار راه رفتن با استفاده از دستگاه پدو اسكن وابسته به فورمتريك (ساخت كشور آلمان مدل 751 (FB Manual قبل و بعد از خستگي ناشي از پرش و فرود اندازه گيري شد. آزمودني ها مسير 10 متري را سه بار با سرعت دلخواه به نحوي طي كردند كه شروع حركت با پاي راست و برگشت ان با پاي چپ بود. تجزيه و تحليل فاز استقرار و متغيرهاي ميانگين فشار، ماكزيمم فشار، مدت زمان گام برداري (استپ) و سطح تماس كف پايي با استفاده از آمار توصيفي، آزمون كولموگراف اسميرنوف و آزمون t زوجي توسط نرم افزار SPSS 22.0 انجام گرفت (p 0.05). 3- يافته ها: بر اساس جدول 1 در گروه بدون آسيب تفاوت معناداري ميان متغيرهاي ميانگين فشار، ماكزيمم فشار، سطح تماس و مدت زمان گام برداري قبل و پس از خستگي مشاهده نشد. در گروه با سابقه آسيب بعد از اعمال خستگي، تفاوت معناداري بين پيش آزمون و پس آزمون در متغيرهاي ميانگين فشار كف پاي با سابقه آسيب، ماكزيمم فشار كف پاي با سابقه آسيب، مدت زمان گام برداري(استپ) پاي بدون آسيب و سطح تماس پاي بدون آسيب مشاهده شد. جدول 1- مقايسه ميانگين±انحراف استاندارد متغيرهاي فشار كف پايي قبل و بعد از خستگي در مرحله استقرار راه رفتن در نوجوانان واليباليست با و بدون سابقه آسيب مچ پا 4- بحث و نتيجه گيري: بر اساس نتايج اين تحقيق خستگي ناشي از پرش و فرود تاثير معناداري روي متغيرهاي بيومكانيكي عملكردي (ميانگين فشار كف پاي آسيب ديده، ماكزيمم فشار، سطح تماس و مدت زمان گام برداري پاي بدون آسيب) در افراد آسيب ديده مچ پا دارد. درحالي كه اين تاثير بر متغيرهاي بيومكانيكي مورد مطالعه در قاز استقرار در افراد بدون آسيب معنادار گزارش نشد. نتايج تحقيق اخير با نتايج تحقيقات باربي و همكاران (2013) و توبيس و همكاران (2013) همخوان و با نتايج تحقيقات ينگوئز و همكاران (2011 ) و وبستر و همكاران (2010 ) ناهمخوان بود. 5- نتيجه گيري: نتايج تحقيق نشان داد خستگي ناشي از پرش و فرود باعث تغييرات در متغيرهاي فشارهاي كف پايي و تغيير مكانيسم حركتي مفاصل پا و به تبع آن موجب ايجاد درد و آسيب ديدگيهاي اندام تحتاني شوند، پيشنهاد مي شود كه بعد از انجام فعاليتهايي كه پرش و فرود هاي زياد دارند و باعث خستگي عضلات موثر در پرش و اندام تحتاني ميشود زمان مناسب براي رفع خستگي به اين اندام اختصاص داده شود و از پرش و فرودهاي متوالي بعد از خستگي خودداري شود.