آثار تمرين هوازي بر (PMS )و تركيب بدن دانش آموزان دختر چاق و كم وزن

امروزه تأمين سلامت زنان به عنوان يكي از حقوق مسلم ايشان ، يك هدف اصلي و همچنين وسيله اي مهم براي توسعه اجتماعي و اقتصادي محسوب مي شود . يكي از مسائل روان تني كه با عملكرد توليد مثل زنان رابطه دارد ، سندرم پيش از قاعدگي است . هر زن در طول زندگي ودر مراحل رشد خود تغييرات مختلفي را پشت سر مي گذارد . اين تغييرات يعني بلوغ ، قاعدگي ، چگونگي روابط جنسي ، حاملگي ، زايمان ، بالاخره يائسگي مانند حلقه هاي زنجير بهم پيوسته است و هنگامي كه فرد از يك مرحله به مرحله ديگر و يا از يك نقش به نقش ديگر پا مي گذارد ،مي تواند سلامت رواني و جسماني او را تحت تأثير قرار دهد (روستايي،1378). بنابراين مي توان مراحل مختلف اين تغيير و تحولات را محور اصلي زندگي رواني و سازش اجتماعي زن تلقي نمود . در دهه هاي اخير مطالعات گسترده اي درباره درك ارتباط بين فعاليت بدني و قاعدگي انجام شده است كه اغلب بر ساز و كار هورموني و فيزيولوژي متفاوتي در بدن زنان ورزشكار رخ مي دهد كه بر ظرفيت كار بدني آنان اثر گذار است (رحماني نيا، 1386) .اگاهي از وضعيت توان مندي فيزيولوژي زنان در درك تأثيرات متقابل فعاليت هاي بدني و فازهاي مختلف چرخه قاعدگي اهميت انكار ناپذيري دارد (رابرت و همكاران،1387). در زمان هاي گذشته بيشتر زنان و پزشكان با نشانه هاي باليني سندرم مربوط آشنا نبودند و اين بي توجهي به سندرم سبب مي گرديد كه نه تنها معالجه درستي صورت نگيرد ، بلكه اطلاعات كافي نيز در اين زمينه بدست نيايد . علي رغم اين كه نشانه هاي بسيار شديد ، ضربه سختي به زنان وارد مي كند ، به نظر مي رسد اكثر زناني كه از اين سندرم رنج مي برند، آن را جزئي بپندارند و حتي زناني كه بدترين علائم را نيز دارند ماه ها آن را تحمل مي كنند، تا اينكه اين نشانه ها بطور غير منتظره اي ناپديد گردند (گاييني،1389) با پيشرفت فن آوري و ماشيني شدن زندگي شهري ، تغذيه نامناسب وتحرك ناكافي، سطح شاخص توده بدني در حال افزايش است وافراد داراي اضافه وزن و چاق در صد زيادي از جامعه را تشكيل مي دهند .بنابراين به منظور بدست آوردن اطلاعات بيشتر در زمينه عوامل مؤثر بر اختلالات قاعدگي، تحقيق حاضر را با هدف آثار تمرين هوازي بر اختلالات قاعدگي (PMS) و تركيب بدن دانش آموزان دختر چاق و كم وزن بوده است . درباره نوع ، شدت و مدت فعاليت ورزشي بحث هاي زيادي انجام گرفته است .فعاليت ورزشي هوازي مانند پياده روي ، شنا ،وجاكينگ در مقايسه با فعاليت ورزشي غير هوازي وقدرتي در كاهش علائم رواني اين سندرم خصوصاٌ افسردگي بسيار مؤثر بوده است (گايتون،1389). طبق نظر اسميت و اسچيف[1] (1989) انجام ورزش هاي منظم مانند دوچرخه سواري ،جاگينگ و شنا علائم بدني سندرم پيش از قاعدگي را كاهش مي دهند . روش تحقيق اين مطالعه از نوع نيمه تجربي بر روي 40 نفر از دانش آموزان دختر راهنمايي مدرسه شهر قير صورت گرفت . آزمودني ها به صورت مبتني بر هدف ودر دسترس انتخاب و در دو گروه چاق و كم وزن تقسيم شدند. در دوگروه تجربي 5 هفته فعاليت ورزشي هوازي پياده روي اعمال شد. ابزار جمع آوري اطلاعات فرم تشخيص موقتPMS ، همچنين مشخصات دموگرافيك افراد شامل سن ، سابقه بيماري خاص، سن شروع پريود ، مدت ابتلاء به علائم PMS ، فرم ثبت وضعيت روزانه ، قد و وزن با متر نواري استاندارد و ترازوي استاندارد اندازه گيري شد .شاخص توده بدن BMI آزمودني ها محاسبه گرديد . چربي زير جلدي توسط كاليپر اندازه گيري شد . تست پله پيش از شروع پروتكل تمرين و بعد از مراحل پروتكل تمرين گرفته شد . يافته ها اطلاعات مربوط به ويژگي‌هاي آزمودني‌ها شامل سن، قد و BMI در جدول(1) ارائه شده است. همان طور كه در جدول فوق مشاهده مي شود ، ميانگين سن آزمودني هاي گروه چاق (78/ 13 ) سال با ميانگين قد (54/ 1 ) سانتي متر و BMI (55/ 34 )كيلوگرم بر مترمربع و ميانگين سن آزمودني هاي گروه كم وزن (74/ 13 ) سال با ميانگين قد (57 /1 ) سانتي متر و BMI (78 /16 ) كيلوگرم بر مترمربع مي باشد. نتيجه گيري نتايج نشان داد كه بين پيش و پس آزمون گروه چاق در موارد علائم بدني و رواني (PMS)، BMI و درصدچربي بدن و توده بدون چربي بدن تفاوت آماري معني داري وجود داشت ، در حالي بين پيش و پس آزمون گروه كم وزن فقط در علائم بدني و رواني PMS)) وBMI تفاوت معني دارمشاهده شد ، همچنين وقتي اطلاعات مرتبط با PMS) ( در دو گروه چاق و كم وزن مورد مقايسه قرار گرفت تفاوت معني داري مشاهده نشد ، ولي نتايج مربوط به درصد چربي بدن و توده بدون چربي بدن و BMI در گروه هاي چاق و كم وزن تفاوت معني داري نشان داد (05 /0 P ) . بر اين اساس مي توان اين گونه عنوان كرد كه تمرين هوازي پياده روي بر (PMS) و تركيب بدن دانش آموزان دختر چاق و كم وزن مؤثر بوده است. نتايج تحقيق حاضر پيشنهاد مي كند كه دختران بايدبه فعاليت بدني و وزن خود بيشتر توجه كنند. از طرفي افزايش سطح فعاليت بدن كاهش شاخص توده بدن را در بر دارد ، كه مي تواند در افزايش سلامتي مؤثر باشد . به دليل كاهش چشم گير در فعاليت هاي روزانه دختران ، پيشنهاد مي شود با ارائه راه كارهاي مختلف مانند برگزاري جلسات سخنراني ، كارگاه هاي آموزشي ، در مورد فوايد ورزشي منظم براي وزن ايده آل و همچنين كاهش علائم سندرم پيش از قاعدگي و اختصاص دادن مكان هايي بيشتر از سطح شهر براي ورزش دختران مي تواند كمكي جهت بهبود سلامتي و كاهش بيماري آنان بخصوص كاهش علائم رواني و بدني سندرم و بيماري هاي قلبي و عروقي و كاهش اضافه وزن آنان باشد