آسيب شناسي كيفيت زندگي شهروندان شهر آمل با تأكيد بر ورزش و سلامت

دسترسي فزآينده­ي انسان به فن­آوري­هاي جديد و يافتن راهكارهاي ساده تر باعث افزايش اوقات بي­كاري تا حدود دو برابردر هفته شده است، كه نتيجه آن كاهش تحرّك و فعاليّت افراد مي­باشد. از سوي ديگر آلودگي­هاي محيط، پيچيدگي­هاي ارتباطات اجتماعي، افزايش عوامل فشارزاي شغلي و تنگناهاي اقتصادي مدرن، سلامت جسمي و روحي انسان­ها را آسيب پذير ساخته است(كريميان و همكاران، 1389). امروزه توجه به كيفيت زندگي و سلامتي امري اساسي مي­باشد و تلاش براي ترفيع تندرستي و پيشگيري از بيماري­ها از طريق فعاليت­بدني و داشتن حد مطلوبي از آمادگي جسماني از الويت­هاي ملي است. ورزش ابزاري براي ارتقاي سطح رفاه و آسايش و همچنين راهي براي تقليل استرس­ها و عوامل خطرزاي تندرستي در آحاد جامعه است. پيامدهاي بي­شماري بر ورزش از حيث سلامت فردي(جسمي و روحي) و اجتماعي مترتّب است. از آنجا كه ورزش يكي از مهمترين ابزارهاي رسيدن به سلامت جسماني و رواني و ايجاد زمينه براي استقلال شخصيت و خويشتن­داري در برابر كجروي­هاي اجتماعي و عاملي براي دست­يابي به شادابي و نشاط و فرصتي براي دوستي و توسعه مهارت­هاي اجتماعي است، پرداختن به آن يك وظيفه فردي و فراهم آوردن زمينه­هاي لازم براي توسعه و گسترش آن يك تكليف ملي به شمار مي­رود(سعيدي و همكاران، 1390). تحقيقات انجام شده در داخل و خارج از كشور نيز بر اين موضوع تأكيد دارند و فعاليت­هاي بدني و ورزش را عاملي تأثيرگذار بر كيفيت زندگي همه اقشار جامعه دانسته­اند. بنابراين هدف از انجام تحقيق حاضر آسيب شناسي كيفيت زندگي شهروندان شهر آمل با تأكيد بر ورزش و سلامت مي­باشد. 2- روش شناسي روش انجام تحقيق حاضر، توصيفي از نوع همبستگي بوده و به لحاظ هدف كاربردي و روش جمع آوري اطلاعات، ميداني است. جامعه آماري اين تحقيق را كليه شهروندان شهر آمل تشكيل داده­اند كه با توجه به نامحدود بودن جامعه تحقيق 384 نفر از شهروندان به صورت نمونه گيري تصادفي ساده و در درسترس كه در پارك­ها، سالن­هاي ورزشي و فضاهاي شهري حضور داشته­اند انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات تحقيق را پرسشنامه­هاي استاندارد فعاليت بدني (SHARKLY) كه در برگيرنده پنج سوال پنج گزينه­اي در مورد مدت، شدت، تعداد جلسات، تعداد دفعات در هفته و سابقه فعاليت ورزشي و پرسشنامه استاندارد كيفيت زندگي([1]WHOQOL – BREF) كه شامل چهار مولفه وضعيت سلامت جسماني، وضعيت روحي و رواني، روابط اجتماعي و سلامت محيطي مي­باشد. دربخش آماري نيز از آزمون­هاي باينوميال، ضريب همبستگي پيرسون و تي مستقل در سطح معناداري 05/ 0=α استفاده شده است. 3- نتايج نتايج آزمون باينوميال نشان داد كه كيفيت زندگي شهروندان در وضعيت نامطلوبي قرار دارد. به طوري كه تمامي مولفه­هاي كيفيت زندگي به ترتيب، سلامت جسماني(89/ 2=M)، سلامت روحي و رواني(78/ 2=M)، روابط اجتماعي(90 /2=M) و سلامت محيطي(65/ 2=M) كمتر از ميانگين مطلوب(3≤M) بوده است. همچنين نتايج آزمون ضريب همبستگي پيرسون نشان داد بين دو مولفه فعاليت­بدني و كيفيت زندگي شهروندان رابطه مثبت و معناداري وجود دارد(001 /0= sig). به اين معني كه با افزايش فعاليت­بدني توسط شهروندان كيفيت زندگي آنان نيز افزايش مي­يابد(جدول 1). 4- بحث و نتيجه گيري نتايج تحقيق حاضر نشان داد كيفيت زندگي شهروندان شهر آمل در وضعيت نامناسبي قرار دارد. نتيجه اين تحقيق با نتايج تحقيق افتخار و همكاران(1381)، حبيبي سولا و همكاران(1387)، حريرچي و همكاران(1388)، عنبري(1388)، سلطاني و همكاران(1389) همخواني دارد ولي با نتيجه تحقيق آلبو كردي و همكاران(1385) همخواني ندارد. نتايج اكثر تحقيقات حاكي از آن است كه كيفيت زندگي شهروندان در جايگاه­هاي مختلف(كارمندان، سالمندان، دانش آموزان، نابينايان و ...) از وضعيت نامطلوبي برخوردار است كه توجه مسئولين را بيش از پيش مي­طلبد. همچنين نتايج جدول 1 گوياي آن بود كه بين دو مولفه فعاليت­بدني و كيفيت­زندگي شهروندان رابطه مثبت و معني­داري وجود دارد. نتيجه اين تحقيق با نتايج تحقيق­هاي زمان­زاده(1387)، بخشنده(1387)، واحدي(1390)، يميني فيروز(1391)، سابرينا تيزر و همكاران(2007)، بالبوآ و همكاران(2011) و اهينما و ويوگلرز(2012) همخواني داشته است. بنابراين سازمان­هاي ذيربط مانند اداره ورزش و جوانان و شهرداري­ها بايد با ايجاد شرايط و موقعيت­هاي مناسب(ساخت اماكن ورزشي، تجهيز ورزشي پارك­ها و فضاهاي شهري) علاقه و اشتياق شهروندان را به ورزش و فعاليت­هاي­بدني افزايش داده تا آنان را براي سازندگي جامعه­اي سالم و پويا آماده ساخت و كيفيت زندگي مردم را بهبود بخشيد. 5- نتيجه گيري كيفيت­زندگي مقوله­اي مهم در زندگي امروزي تمامي قشرهاي جامعه است كه مورد آسيب جدي قرارگرفته است و از طرفي ورزش و فعاليت­بدني عاملي براي مقابله با اين خطر شناخته شده است كه مي­بايست از سوي مسئولين شهري راهكارهاي مناسب در جهت افزايش مشاركت و فعاليت­هاي بدني شهروندان صورت گيرد.