تأثير خستگي عضلات آبداكتور ران بر پارامترهاي كينماتيكي اندام تحتاني حين راه رفتن در سالمندان

1-مقدمه امروزه با توسعه در زمينه هاي پزشكي، اقتصادي، اجتماعي و رعايت اصول بهداشتي ميزان مرگ و مير كاهش و اميد به زندگي افزايش يافته است. جمعيت جهان به سوي سالمندي پيش مي رود به طوري كه سازمان بهداشت جهاني قرن حاضر را قرن سالمندي ناميده و آن را گذر از مرز 60 سالگي تعريف كرده است(1). در اين سن بسياري از سيستم هاي بدن از جمله سيستم هاي حسي-پيكري، دهليزي، عضلاني، اسكلتي، بينايي-شنوايي و قلبي-عروقي دچار زوال مي شود. از اين رو، تغييرات مربوط به سالمندي، بطور منفي راه رفتن را تحت تاثير قرار مي دهد(2). راه رفتن مهارتي پايه اي و بنيادي است، كه بيشترين بخش فعاليت حركتي روزمره انسان را به خود اختصاص داده است(3). عوامل متعددي همچون بيماري هاي عصبي-عضلاني، ضايعات مغزي-نخاعي، آسيب ديدگي رباطي-مفصلي و خستگي مي توانند بر بيومكانيك راه رفتن اثر بگذارند(3،4). خستگي را ناتواني در استمرار توليد نيروي لازم، براي انجام فعاليت فيزيكي تعريف مي كنند(5). خستگي عضلات اطراف يك مفصل كه با عنوان خستگي موضعي شناخته شده است، قادر به تغيير الگوي حركت، اثر برهم انقباضي عضلات مفصل و تغيير در حس وضعيت مفصل مي باشد كه افزايش احتمال آسيب ديدگي، مفصل را به همراه خواهد داشت(6). مك راي و همكارانش(1992) معتقدند، ضعف عضلاني در ابداكتور هاي ران، اكستنسورها و فلكسورهاي زانو با ريسك افتادن در هنگام حركت و راه رفتن ارتباط دارد(7). پژوهش¬هايي كه در ارتباط با خستگي عضلات مركزي انجام گرفته است، اكثراً به بررسي تعادل پرداخته است، اما تاكنون پژوهشي در خصوص تأثير خستگي عضلات آبداكتور ران بر پارامترهاي كينماتيكي راه رفتن در سالمندان انجام نگرفته است. 2- روش شناسي روش پژوهش از نوع نيمه تجربي، كاربردي، آينده نگر و با استفاده از طرح يك گروه با روند پيش آزمون-پس آزمون بدون گروه كنترل بود. جامعه آماري اين پژوهش 16 مرد سالمند با ميانگين سني (77/5 ±62/65 سال) بودند كه از جامعه سالمندان شهر كرمان به صورت كاملاً تصادفي انتخاب و پس از كسب رضايت نامه آگاهانه و با توجه به معيارهاي ورود و خروج، وارد مطالعه شدند. در اين پژوهش از دستگاه آناليز حركت با شش دوربين مادون قرمز براي ثبت داده هاي كينماتيكي راه رفتن روي زمين، پيش و پس از پروتكل خستگي عضلات دوركننده ران كه اعتبار اين پروتكل توسط پاتريك و همكاران(2011) به اثبات رسيده، استفاده شود. با استفاده از گونيامتر، زاويه 30 درجه حركت آبداكشن ران مشخص مي شود. براي هر آزمودني شرح داده شد كه بايد پاي برتر خود را در زاويه تعيين شده با سرعت 60 بار در دقيقه همراه با مترونوم بالا و پايين آورد(8). داده ها با استفاده از نرم افزار cortex و spss مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. 3- يافته ها بين ميانگين ميزان جابجايي زاويه اي مفاصل اندام تحتاني حين راه رفتن قبل و بعد از اعمال پروتكل خستگي تفاوت معناداري وجود داشت(05/0p≤). همچنين طول گام راه رفتن بعد از خستگي كاهش معناداري نسبت به قبل از خستگي داشت(05/0p≤). 4- بحث براساس يافته هاي تحقيق، خستگي عضلات آبداكتور ران منجر به كاهش طول گام و كاهش ميزان جابجايي زاويه اي مفاصل ران، زانو و مچ پا در مردان سالمند شد. در اين راستا، گريبل و هرتل(2004) بر اين باورند كه تغيير فعاليت عضلات پروگزيمال در اثر خستگي مي تواند باعث كاهش دامنه حركتي مفاصل زانو و ران شود(9). همچنين آروين و همكاران(2015) طي تحقيقي نشان داد كه خستگي بر درك موقعيت ران و تقارن گام به گام اثرات منفي مي گذارد، كه با نتايج اين تحقيق همخواني داشت(10). با اين حال، يافته هاي تحقيق حاضر با نتايج تحقيق هوانگ و همكاران(2015) كه نشان داد خستگي عضلات آبداكتور ران بر پارامترهاي راه رفتن هيچ اثري معناداري ندارد، در تضاد است(11). شايد وجود اختلاف بين نتايج تحقيقات به نوع آزمودني ها، آزمون هاي استفاده شده براي اندازه گيري پارامترهاي راه رفتن يا نوع پروتكل خستگي استفاده شده براي خسته كردن عضلات مركزي باز گردد. 5- نتيجه گيري با توجه به يافته هاي پژوهش، كاهش طول گام، كاهش جابجايي زاويه اي مفاصل احتمالا نشان دهنده اين است كه خستگي عضلات دور كننده ران ميزان آسيب و دفعات افتادگي در سالمندان را حين راه رفتن به موجب كاهش قدرت و استقامت عضلات اندام تحتاني افزايش مي دهد.