معماري و زندان‌ها: محيط و تاثير آن

زندان‌ها مراكزي هستند كه به منظور اصلاح و بازگشت مجدد مجرمين به جامعه در نظر گرفته شده‌اند، امنيت -لازمه ي زندگي اجتماعي- و بخشي از سلامت رواني اجتماع به نقش زندان‌ها در اصلاح و تربيت مجرمين معطوف مي‌گردد. وقتي فردي وارد محيط‌هاي تاديبي مانند زندان مي‌شود، با فضاي جديدي روبه‌رو مي‌گردد كه تحت تاثير آن قرار گرفته و بدليل شرايط ويژه‌اي كه در آن قرار دارد، اين محيط همراه با دغدغه‌هاي روحي و رواني براي اوست. در هنگام كار با جمعيت زندان‌ها مسايل زيادي از جمله مسايل حقوقي، امنيتي، جلوگيري از آسيب‌هاي جسمي و روحي وجود دارد كه جواب اكثر آن‌ها در طراحي و ساخت محلي است كه زندانيان در آن به سر خواهند برد، به عبارتي خود «زندان». بنابراين بايد بدانيم كه چه چيز يك زندان خوب را مي‌سازد و چرا مسئله‌ي طراحي اهميت دارد؟ جواب اين سوال به هدف زنداني كردن برمي‌گردد. اگر مي‌خواهيم كه زندانيان بعد از آزاد شدن بيشتر به قوانين زندگي احترام بگذارند اين اهميت دارد كه معماري زندان‌ها به گونه‌اي باشد كه مددجويان بتوانند زندگي اجتماعي و رفتارهاي جامعه را ادامه دهند. از آنجايي كه بروز رفتارها در ارتباط با محيط محقق مي شود بايد نحوه‌ي تاثيرگذاري محيط درك و از آن در جهت احقاق هدف مذكور استفاده گردد. توجه به مباحث زيبايي شناسي، ايجاد امنيت بدون القاي حس محدوديت و محصوريت و طراحي فضاهايي براي پرورش فكري، تقويت مهارت‌هاي زندانيان براي بازگشن به جامعه از جمله اهداف جزئي است كه براي تحقق هدف اصلي در نظر گرفته شده است. روش تحقيق در اين پژوهش شامل مطالعات كتابخانه‌اي، ميداني و مصاحبه مي‌باشد. بخش عمده‌اي از مقاله بر اساس روش اسنادي و ابزار گردآوري داده: مطالعات كتابخانه‌اي تنظيم مي‌شود و از منابع مختلفي در جهت بررسي مباني نظري استفاده شده است. در پايان راهكارها و اصولي براي طراحي اين فضاها مورد اشاره قرار گرفته است.