نقش قرار دادهاي BOTدر پيشرفت كشورهاي درحال توسعه

يكي از عمده‌ترين مشكلات كشورهاي درحال‌توسعه در مسير رشد و توسعه زيربنايي، مواجه‌شدن با كمبود منابع مالي دولتي براي توسعه تسهيلات زيربنايي است كه به‌عنوان عامل مهمي در توسعه اقتصادي كشور مطرح است. يكي از مهم‌ترين شيوه‌هايي كه به‌منظور تأمين مالي پروژه‌ها و همچنين باهدف مشاركت بخش خصوصي در فعاليت دولت‌ها در اكثر كشورها به كار گرفته‌شده است، قراردادهاي BOT است. در اين قراردادها بخش خصوصي پس از برنده شدن در مناقصه در قالب كنسرسيومي بانام شركت پروژه اقدام به عقد قرارداد براي ساخت و بهره‌برداري براي مدت معيني از پروژه مي‌نمايد و پس از پايان دوره قرارداد، پروژه بدون هيچ هزينه‌اي به دولت بازگردانده مي‌شود. ساخت، بهره برداري و انتقال كه در اختصار به آن BOT مي گويند. اين عبارت در بردارنده سه مفهوم ساخت، اجرا و بهره برداري و نهايت انتقال مي باشد. در يك قرارداد متعارف BOT پروژه اي با مجوز دولت توسط يك شركت خصوصي ساخته مي شود و پس از ساخت براي مدتي، مورد بهره برداري آن شركت قرار مي گيرد و پس از انقضاي مدت قرارداد، پروژه به دولت طرف قرارداد منتقل مي گردد. به عبارت ديگر، دولت به يك كنسرسيوم خصوصي متشكل از شركتهاي مختلف امتياز مي دهد، تا كنسرسيوم مطابق قرارداد، تامين مالي طرح زير بنايي را عهده دار شده و آنرا بسازد. به اين ترتيب كه در خلال دوره ساخت، منابع مالي بخش خصوصي تأمين مالي پروژه را بر عهده داشته و با عملياتي شدن پروژه، شروع به بهره برداري از آن به منظور بازپرداخت وام و كسب سود سرمايه نمايد و پس از آن پروژه را به نهاد دولتي بدون هيچ هزينه اي باز گرداند.